Kiedy roślina doniczkowa wygląda mniej niż zdrowo, najczęściej jest to wynikiem niewłaściwej pielęgnacji. Czynniki takie jak za dużo lub za mało wody, światła, ciepła lub nawozów mogą powodować wiele problemów z roślinami. Jednak w niektórych przypadkach problem wynika z inwazji szkodników.
Najczęściej przedostają się one do domu na nowych roślinach lub na tych, które latem były na dworze. Masz zaatakowane kwiaty? Koniecznie przeczytaj i sprawdź jak zwalczać szkodniki roślin doniczkowych. Zobacz czym zwalczać szkodniki roślin doniczkowych.
Szkodniki roślin doniczkowych – gatunki:
Mszyce –
małe, miękkie szkodniki roślin doniczkowych owadzie o dł. 2-3 mm. Zwykle są zielone, ale mogą też być różowe, brązowe, czarne, kremowe lub żółte. Niektóre mają wełnisty lub pudrowy wygląd z powodu woskowych wytworów. Dorosłe osobniki mogą mieć skrzydła lub nie. Żerują na nowych przyrostach i na spodniej stronie liści. Niektóre żywią się też korzeniami. Wysysają sok roślin, co powoduje żółknięcie i usychanie oraz deformację liści i pąków. Podczas żerowania mszyce wydalają słodzik, zwany spadzią, przez co liście robią się błyszczące i lepkie. Na spadzi może rosnąć pleśń.
Wełnowce –
blade owady wielkości mszyc. Poruszają się bardzo wolno. Dorosłe samice pokrywają siebie i swoje jaja białym, woskowatym nalotem jak bawełna. Larwy nimfy wykluwają się z jaj. Wyglądają jak dorosłe osobniki, ale są mniejsze. Wosk na wełnowcach blokuje pestycydy i utrudnia ich zwalczanie.
Wełnowce najczęściej występują pod spodem liści i w ich kątach przy łodydze. Jeden gatunek żywi się korzeniami. Wysysają soki roślin, hamując i zniekształcając ich wzrost, czasem doprowadzając też do śmierci roślin. Także wydalają spadź, stwarzając okazję do rozwoju grzybów.
Przędziorki –
malutkie szkodniki roślin doniczkowych pajęczaki roztocza. Trudno je dostrzec i uszkodzenie roślin jest zwykle pierwszą oznaką ich obecności. Robią drobne pajęczynki na roślinach. Dorosłe i nimfy uszkadzają rośliny przez wysysanie soków. Pojawiają się jasne plamki na górnej powierzchni liści i roślina blaknie. Potem liście żółkną i brązowieją, a roślina zamiera.
Tarczniki –
kilka ich gatunków to szkodniki roślin doniczkowych. Owady te można podzielić na dwie grupy: tarczniki pancerne i miękkie. Tarczniki pancerne wydzielają woskową powłokę, która nie jest integralną częścią ich ciała. Pokrywa je za to ochronnie od góry. Można je zeskrobać, aby zlokalizować żyjącego pod taką łuską owada. Natomiast woskowa powłoka, którą wydzielają miękkie tarczniki, jest integralną częścią ich ciała.
Dorosłe tarczniki są małe i nieruchome, bez widocznych nóg. Różnią się wyglądem zależnie od wieku, płci i gatunku. Niektóre są płaskie i wyglądają jak rybie łuski przyklejone do roślin. Inne wyglądają jak woskowe, kolorowe masy. Występują w rozmiarach 1-3 mm średnicy. Zwykle znajdują się na łodygach i spodniej stronie liści (rzadziej na ich wierzchu).
Odżywiają się wysysając soki roślin. Ich nimfy są ruchliwe i żywią się tak samo. Tarczniki miękkie wydalają spadź, co powoduje problemy z czarną pleśnią na liściach i łodygach. Tarczniki opancerzone nie wydzielają spadzi.
Mączniaki –
szkodniki roślin doniczkowych blisko spokrewnione z tarcznikami, wełnowcami i mszycami. Są tak samo małe, mają pudrowo-biały wygląd i przypominają mikroskopijne ćmy. W spoczynku ich skrzydła są złożone jak spadzisty dach nad ciałem. Niedojrzałe stadium jest łuskowate i nie porusza się. Zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy odżywiają się wysysając soki roślin. Powodują szkody podobne, jak mszyce.
Porażone rośliny mogą karłowacieć. Liście żółkną i zamierają. Mączniaki również wydalają spadź sprzyjającą rozwojowi grzybów. Fruwają też wokół zaatakowanych roślin, gdy nimi potrząśniemy.
Wciornastki –
małe, smukłe, żółtawe do czarniawych malutkie 1-2 mm owady ze skrzydłami z frędzlami. Zwykle znajdują się na liściach i między płatkami kwiatów. Malutkie są trudne do wypatrzenia. Lekkie dmuchanie w kwiaty i liście powoduje szybkie poruszanie się wciornastków, co ułatwia ich obserwację. Zarówno dorosłe, jak i nimfy żywią się, zdrapując komórki powierzchniowe roślin, w celu wysysania ich soków.
Liście żerowanie przez wciornastki często przybierają srebrzysty lub nakrapiany wygląd, podobny do uszkodzeń powodowanych przez roztocza. Liście mogą wtedy wcześnie opadać. Zerowane pąki kwiatowe mogą obumrzeć bez otwarcia. Kwiaty mogą też być pokryte smugami i zniekształcone.
Skoczogonki –
malutkie szkodniki roślin doniczkowych owady o dł. ok. 2-3 mm, zamieszkujące glebę. Różnią się kolorem, są białe lub czarne. Nie mają skrzydeł, ale potrafią skakać. Ich obecność jest zwykle oznaką przelania przy podlewaniu. Zwykle żywią się rozkładającą się materią organiczną. Mogą też jeść delikatne części roślin. Uszkodzenia są jednak zwykle minimalne. Dopiero w dużej inwazji są uciążliwe.
Minerki liściowe –
żerujące w liściach larwy (niedojrzałe stadium przypominające robaki) dużej liczby różnych owadów. Larwy żerują między górną i dolną powierzchnią liścia, tworząc kręty, odbarwiony ślad lub nieregularne, jasne plamy w liściu. Uszkodzenia takie są nieestetyczne, ale rzadko są poważne.
Chrząszcze –
różne rodzaje chrząszczy i ich larw żywiące się roślinami doniczkowymi. Mogą wejść do domu przez jakieś otwory, lub gdy rośliny doniczkowe wynosimy latem na zewnątrz.
Gąsienice –
larwy motyli i ciem o różnej wielkości i kolorze zależnie od gatunku. Najpowszechniejsze są jednak te o barwie szarej, brązowej i zielonej. Często są też dodatkowo cętkowane i prążkowane. Mogą być gładkie lub mieć kolce, włosy lub guzki wzdłuż ciała. Motyle i ćmy składają jaja na spodniej stronie liści roślin, które przebywały na zewnątrz.
Z jaj wykluwają się gąsienice gryzące i zjadające liście. Niektóre żywią się też pąkami i kwiatami i mogą objeść duże porcje rośliny w dość krótkim czasie. Ich obecność zdradzają też liczne odchody na liściach i pod rośliną.
Szkodniki roślin doniczkowych – zapobieganie.
Najlepszym sposobem zwalczania owadów i innych szkodników na roślinach doniczkowych jest zapobieganie. Zalecamy następujące środki:
-
zapewnij roślinie warunki których potrzebuje, aby miała większe szanse na bujny wzrost. Zestresowane rośliny są bardziej podatne na szkodniki;
-
zanim kupisz i wniesiesz nową roślinę do domu, zawsze dobrze sprawdź ją i jej pojemnik pod kątem obecności szkodników;
-
roślina, która była na zewnątrz przez lato, zwłaszcza ta, która stała na ziemi, może nabyć szkodniki. Mogą one wpełznąć przez otwory drenażowe w doniczce. Najpierw wyjmij więc roślinę z doniczki, aby zbadać glebę. Większość szkodników znajduje się na zewnątrz bryły korzeniowej;
-
izoluj nowe rośliny od roślin już znajdujących się w domu przez min. 6 tygodni. Da Co to pewność, że wszelkie wprowadzone szkodniki zostaną wykryte. Będą przez to mniej podatne na rozprzestrzenienie;
-
gdy rośliny są izolowane po wniesieniu po lecie do domu, dokładnie badaj je pod kątem oznak szkodników i uszkodzeń. Taki monitoring rób regularnie raz w tygodniu. Zwróć szczególną uwagę na spodnią stronę liści, gdzie najczęściej znajdują się szkodniki. Używanie soczewki powiększającej 10x ułatwi dostrzeżenie nawet bardzo małych szkodników, a także niedojrzałych stadiów rozwojowych larwalnych. Inwazje szkodników są często znacznie łatwiejsze do zwalczenia, jeśli zostaną odpowiednio wcześnie wykryte;
-
podczas przesadzania roślin doniczkowych, należy używać komercyjnie przygotowaną ku[pną ziemię doniczkową, zamiast gleby z zewnątrz. Ziemia ogrodowa może być bowiem źródłem bardzo wielu różnych gatunków szkodników;
-
mycie roślin o gładkich liściach co dwa do trzech tygodni zniechęca do inwazji szkodników. Choć niewątpliwie takie mycie poprawia jednak wygląd ogólny liści, czyszcząc je z kurzu i innych osadów. Małe i nieco większe rośliny można poddawać takiemu zabiegowi. Wystarczy umyć liście, wstawiając całą roślinę z doniczką w wiadrze z letnią wodą. Aby zapobiec wypłukaniu gleby, przykrywamy doniczkę folią aluminiową lub plastikową. Duże rośliny można delikatnie spłukać wodą z węża, a górną i dolną powierzchnię liści przetrzeć miękką, wilgotną ściereczką. Duże rośliny można również płukać w letnim prysznicu w łazience;
-
ponieważ kwiaty cięte z ogrodu mogą być źródłem szkodników, trzymaj je z dala od roślin doniczkowych;
-
szkodniki roślin doniczkowych mogą dostać się do domów z zewnątrz, więc upewnij się, że okna, drzwi czy wywietrzniki są szczelne i stanowią dla nich dobrą barierę.
Zwalczanie szkodników roślin doniczkowych – czym zwalczać szkodniki roślin doniczkowych.
Pierwszym krokiem w zwalczaniu takich szkodników jest izolowanie każdej rośliny podejrzanej o zarażenie nimi. Usuwamy też i niszczymy zarażone części rośliny. Jeśli korzenie są porażone, roślinę wyrzucamy całkowicie wraz z ziemią i doniczką. Wczesne inwazje często można usunąć przez ręczne zbieranie. Można też myć rośliny wacikiem zamoczonym w wodzie z szarym mydłem lub z dodatkiem alkoholu.
Powtarzające się spryskiwanie wodą pomaga zwalczać np. przędziorki. Mydła owadobójcze są najlepiej zwalczają mszyce, wełnowce, niedojrzałe tarczniki, wciornastki, mączliki i przędziorki. Jeśli roślina metody domowe zawiodą, konieczne jest użycie chemicznego środka ochrony roślin (np. oprysk). W sklepach ogrodniczych jest duży wybór takich środków (pestycydy, insektycydy) przeciw różnym szkodnikom.
