Kwiaty doniczkowe są praktycznie niemal w każdym domu. Upiększają również nasze podwórka, balkony, tarasy czy zewnętrzne parapety. Jak jednak należy się nimi opiekować w sposób właściwy i jakie wymagania mają poszczególne rośliny doniczkowe? Lubisz mieć przyrodę w domu, więc konieczne dowiedz się, jak hodować kwiaty doniczkowe. Jeszcze dziś sprawdź, czego potrzebują i w jaki sposób pielęgnować rośliny doniczkowe.
Definicja – co oznacza pojęcie roślina doniczkowa?
Pojęcie „kwiaty doniczkowe” odnosi się do roślin, które są sadzone i uprawiane w pojemnikach, w domu lub na zewnątrz. Innymi słowy – nie uprawiamy ich w tych miejscach posadzonych do gruntu, do ziemi. Rośliny doniczkowe są idealne zarówno do wielkich, jak i do mniejszych pomieszczeń. Mogą to być nawet kwiaty bardziej delikatne, które są szczególnie podatne na czynniki środowiskowe i szkodniki grożące roślinom bytującym na zewnątrz. Zamiast pojemników/doniczek, można tworzyć w ten sposób nawet całe ogrody kontenerowe, które mogą z łatwością pomieścić niemal każdy rodzaj roślin, w tym również warzywa. Niektóre pojemniki są nawet odporne na suszę, aby chronić rośliny przed skrajnie suchym klimatem i związanym z tym nadmiernym parowaniem. Mamy też rośliny doniczkowe, które nadają się do wiszących koszy lub korytek np. parapetowych, balkonowych itp.
Zalety posiadania roślin doniczkowych
Kwiaty doniczkowe to rośliny uprawiane powszechnie uprawiane w celach dekoracyjnych, choć liczne badania wykazały również, że mają pozytywne skutki zdrowotne i psychologiczne. Rośliny doniczkowe pomagają między innymi w oczyszczaniu powietrza w pomieszczeniach z zanieczyszczeń. Niektóre gatunki i związane z nimi drobnoustroje żyjące w glebie, zmniejszają zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach nawet poprzez absorbowanie lotnych związków organicznych, w tym benzenu, formaldehydu i trichloroetylenu. Chociaż ogólnie są toksyczne dla ludzi, takie zanieczyszczenia są absorbowane przez roślinę i żyjące w niej drobnoustroje bez szkody dla nich. Oczywistym jest też powszechnie znany fakt, że kwiaty doniczkowe produkują niezbędny nam do oddychania tlen, absorbując i zużywając przy tym odpadowy dwutlenek węgla. Mieszkanie wypełnione żywą zielenią i pięknie kwitnącymi kwiatami doniczkowymi działa też na nas odprężająco i antydepresyjnie, a przy tym upiększy każde wnętrze.
Jakie rośliny doniczkowe możemy hodować?
Bardzo popularne obecnie rośliny doniczkowe to epifity tropikalne lub półtropikalne oraz sukulenty (np. aloes, drzewko szczęścia) i kaktusy (np. agawy). Jest tak dlatego, że mają one mniejsze wymagania, są wytrzymalsze, nie zajmują zbyt dużo przestrzeni i na dodatek cudownie kwitną (np. storczyki). Inne również popularne grupy roślin doniczkowych, to m.in.: fikusy, paprotki, draceny, begonie, aloesy, anturium, asparagusy, alokazje, palmy, różne domowe pnącza i wiele innych.
Kwiaty doniczkowe wymagania i pielęgnacja
Głównymi czynnikami, które należy wziąć pod uwagę przy opiece nad roślinami doniczkowymi, są mieszanka gleby, temperatura, wilgotność, oświetlenie, nawożenie, rodzaje preferowanych pojemników/doniczek oraz ochrona i zwalczanie szkodników. Kwiaty doniczkowe potrzebują też odpowiedniego nawozu i doniczek o właściwej dla danych osobników wielkości, grubości, drenażu itp. Poniżej znajdują się ogólne wskazówki dotyczące pielęgnacji roślin domowych. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące tej kwestii można natomiast znaleźć w Internecie oraz w książkach.
Podlewanie
– zarówno za słabe, jak i nadmierne podlewanie mogą być szkodliwe dla roślin doniczkowych. Przykładowo, sukulenty lub rośliny mocniej zatrzymujące wodę, takie jak kaktusy, są często przelewane. Tymczasem różne gatunki roślin domowych wymagają różnych poziomów wilgotności gleby i otoczenia. Żółknięcie liści oraz brązowe chrupiące końcówki na liściach mogą wskazywać, że roślina albo jest zbyt mocno podlewana. Jeśli poprzedza je więdnięcie, oznacza to, że chodzi raczej o zbytnie zasuszenie podłoża. Kupując, kwiaty doniczkowe nowych gatunków należy najpierw sprawdzić, jakie mają wymagania i zgodnie z tym, dostosować ich podlewanie oraz ewentualne zraszanie liści i łodyg. Pamiętajmy też, że rośliny domowe potrzebują odpowiedniego drenażu w doniczkach, ponieważ jeśli woda z podlewania gromadzi się na niezdrenowanym dnie doniczki, może wtedy łatwo dochodzić do pleśnienia i zgnilizny korzeni. Niektórzy botanicy twierdzą też, że brak odpowiedniego drenażu może z drugiej strony powodować poważne choroby i wysuszenie roślin, jeśli podlewanie będzie zbyt słabe (niewystarczające) i zbyt rzadkie.
Wilgotność powietrza
– wilgotność jest nieco trudniejsza do kontrolowania niż temperatura. Jednak większość gatunków roślin doniczkowych toleruje środowisko o niskiej wilgotności, jeśli są przy tym regularnie podlewane. W naszych domach często jest ok. 20% do 60% wilgotności względnej. Taki zakres jest dopuszczalny, chociaż większość gatunków najlepiej rozwija się w ok. 80% wilgotności względnej. Kwiaty doniczkowe rosnące w pomieszczeniach i na zewnątrz również wydzielają wilgoć do powietrza, podnosząc ogólnie wilgotność względną w pomieszczeniu. Aby jeszcze bardziej zwiększyć w domu tę wilgotność, można pryskać rośliny wodą destylowaną lub używać profesjonalnego nawilżacza.
Oświetlenie
– na zewnątrz nie ma z tym większego problemu, natomiast w pomieszczeniach słońce roślinom doniczkowym zapewniają okna. Różne rośliny wymagają jednak różnych ilości światła, na różne okresy swej wegetacji. Czasem trzeba uwzględnić tzw. fotoperiodyzm, ponieważ na niektóre rośliny, takie jak Poinsettia i Schlumbergera, inaczej wpływa albo zmniejszanie, albo zwiększanie godzin dziennych. Mogą dzięki temu zakwitnąć. Ponadto, niektóre kwiaty doniczkowe mogą rosnąć dużo większe lub mogą kwitnąć tylko wtedy, gdy zapewni się im więcej światła. Istnieje więc możliwość uzupełnienia światła okiennego oświetleniem sztucznym o odpowiedniej długości fali.
Gleba/podłoże
– rośliny doniczkowe są zazwyczaj uprawiane na wyspecjalizowanych glebach zwanych kompostem doniczkowym lub glebą doniczkową, a nie w lokalnej glebie naturalnej. Dobra mieszanina kompostu do kwiatów zawiera dodatkowe środki poprawiające kondycję gleby, aby zapewnić roślinom właściwe składniki odżywcze, wsparcie, odpowiedni drenaż i odpowiednie napowietrzanie. Większość kompostów doniczkowych składa się więc z kombinacji torfu wymieszanego z granulkami nawozowymi i wermikulitem lub perlitem. Jednak obawa o szkody dla środowiska naturalnego torfowisk, prowadzi coraz częściej do zastąpienia torfu przez rozdrobnione włókno kokosowe, które jest surowcem zrównoważonym. Do kwiatów doniczkowych można też oczywiście stosować glebę z lokalnego terenu, lecz wysterylizowaną wysoką temperaturą, by zabić szkodliwe bezkręgowce, pleśnie, wirusy itp. Przy sadzeniu roślin w doniczkach, gleba ma pozostawać wilgotna, ale nie mokra.
Temperatura otoczenia
– większość roślin doniczkowych domowych, to tropikalne gatunki zimozielone, które normalnie przystosowały się do przetrwania w klimacie tropikalnym. Temperatura otoczenia waha się w nim w granicach od 15 do 25°C przez cały rok. Jest to zakres podobny do temperatur panujących w większości naszych domów. Jeśli jednak kupimy kwiaty doniczkowe wymagające znacznie niższych temperatur okresowo np. zimą, należy im to, co roku zapewniać, by mogły rosnąć i kwitnąć.
Nawożenie –
wszystkie rośliny doniczkowe wymagają też odpowiednich dawek minerałów glebowych, w tym głównie azotanów, fosforanów i potasu. Azot jest niezbędny dla ich zielonego, liściastego wzrostu. Fosfor jest niezbędny dla roślin kwitnących lub owocujących. Potas jest niezbędny dla silnych korzeni i zwiększonego wchłaniania składników odżywczych. Niezbędne mogą być również drobne i śladowe pierwiastki, takie jak wapń, magnez i żelazo. Kwiaty doniczkowe nie mają możliwości ciągłego podawania składników odżywczych, jak to jest w przypadku roślin rosnących w glebie na zewnątrz. Wymagają więc regularnego nawożenia. Używając nawozów jako źródeł składników odżywczych dla roślin doniczkowych, radzimy stosować najlepiej nawóz organiczny przeznaczony dla takich roślin hodowanych w pomieszczeniach. Nawozy syntetyczne stwarzają bowiem ryzyko łatwego spalenia lub innego uszkodzenia roślin, jeśli tylko zostaną użyte w niewłaściwych dawkach i o złej porze dnia. Ważne jest ponadto, aby rośliny były traktowane nawozem o powolnym uwalnianiu. Nawóz o powolnym uwalnianiu należy mieszać bezpośrednio z glebą w doniczce, przed przeniesieniem do niej rozsady przesadzanych roślin.
Pojemniki/doniczki –
większość doniczek ma małe otwory na dole, dla odpływu nadmiaru wody. Jeśli jednak doniczka nie ma dziur, należy koniecznie je zrobić. Rośliny doniczkowe są dostępne w sprzedaży w szkółkach, kwiaciarniach i w sklepach spożywczych, gdzie są popularne jako żywe prezenty. Kupimy je w przeróżnych pojemnikach, do których łatwo dopasujemy odpowiednie ozdobne doniczki-osłonki. Niektóre kwiaty doniczkowe zakupione w ten sposób można ostatecznie przesadzić też na lato do ogrodu glebowego, lub wystawić je tam w doniczkach. Rośliny uprawiane w systemie hydroponicznym, czyli bezglebowym, wymagają specjalistycznych pojemników z odżywianiem i przepływem wody.