Przyzwyczajeni do konwencjonalnych i często stosowanych przypraw, ziół czy składników, często nie zdajemy sobie sprawy z faktu, jak cennym i smacznym elementem wielu potraw mogą być jadalne chwasty. Mniszek lekarski, pokrzywa, podbiał czy bratek, to tylko niektóre przykłady popularnych, rosnących w zasięgu każdego z nas roślin, które mogą mieć zastosowanie w przygotowaniu potraw, dostarczając wartościowych składników odżywczych. Często, przechodzimy obok nich całkowicie obojętnie z uwagi na brak wiedzy o ich właściwościach. Jakie jadalne chwasty możemy zastosować w naszej kuchni? Do których potraw można dodać dziko rosnących rośni jadalnych? I czy takie połączenie ma smak? Wszystkiego dowiecie się z naszego poradnika.
Tzw. jadalne chwasty to nic innego, jak rośliny polne, łąkowe czy leśne. Często, mamy ich pod dostatkiem we własnym ogrodzie lub na działce. Oczywiście, nie oznacza to, że możemy zrywać i dodawać do potraw wszystko, co rośnie naturalnie na obszarach zielonych. Zachowanie środków ostrożności jest obowiązkowe w każdym przypadku. Mimo, że praktycznie każdy z nas wie jak wygląda pokrzywa czy mlecz, warto uzbroić się w dodatkową pomoc, jak przewodnik zielarski czy inna książka o roślinach. Często jednak zdarza się, że ta sama roślina inaczej wygląda na zdjęciu, a inaczej „w realu”. Wówczas bezcenna może okazać się pomoc osoby bardziej doświadczonej, dysponującej wiedzą na zaawansowanym poziomie. Niemniej jednak – jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, czy spotkane rośliny to faktycznie jadalne chwasty, lepiej zrezygnować z ich zrywania.
Dlaczego warto jeść chwasty?
O tym, że dzikie chwasty jadalne mają zastosowanie w medycynie naturalnej i ziołolecznictwie, wiemy od dawna. Okłady z rumianku czy herbatka z pokrzyw, to znane i skuteczne metody naszych babek i prababek na różne dolegliwości. Ale sałatka z dodatkiem stokrotek, świeży twaróg doprawiony liskami mleczu czy zupa pomidorowa z kwiatami ogórecznika? Dla wielu takie połączenia brzmią zbyt ekstrawagancko… cóż jednak z tego, skoro smakują naprawdę doskonale! W zależności od rośliny, jadalna może być ona w całości, lub w poszczególnej części, np. liście, pędy, korzenie, łodygi, nasiona czy kwiaty.
Dlaczego warto jeść chwasty?
Można wymienić wiele powodów, jednak skupimy wyłącznie na najważniejszych:
• mają bardzo mało kalorii – świetnie sprawdzą się w przypadku osób odchudzających się,
• są łatwo dostępne – znajdziemy je niemal na każdym kawałku zieleni,
• mają liczne właściwości zdrowotne,
• poprawiają smak potraw,
• mogą wpływać uspokajająco i łagodzić stres.
Lista jadalnych chwastów
Wiemy już dlaczego rośliny rosnące dziko są wartościowe. Mamy też wiedzę na temat ich zastosowań w kuchni. Czas więc dowiedzieć się, jakie jadalne chwasty warto włączyć do swojej diety:
1. Pokrzywa.
Chyba każdy z nas słyszał o zdrowotnych właściwościach herbaty z pokrzyw. Okazuje się jednak, że roślina ta jest nie tylko zdrowia, ale także bardzo smaczna. Pokrzywę dodajemy np. do zup, sałatek, a także do mięsa, w celu nadania mu specjalnego aromatu. Wielką zaletą pokrzywy jest fakt, że jest to roślina bardzo łatwo dostępna. Znajdziemy ją niemal wszędzie. Należy jednak pamiętać, że jadalną częścią rośliny są jej wierzchołki z młodymi liśćmi. Ale jak to? Przecież pokrzywa parzy! – powie wielu z nas. Na to też jest sposób. Wystarczy przelać ją wrzątkiem lub ugotować. Pokrzywa ma cenne właściwości zdrowotne, jest cennym źródłem żelaza, błonnika i witamin. Doskonale zastępuje szpinak.
2. Podbiał pospolity
Kwiaty i młode liście tej rośliny są jadalne i nadają się do smażenia, gotowania, a także suszenia. Ta ostatnia forma pozwala na przyrządzanie pysznej herbaty lub zdrowego syropu. Liście podbiału mają dość duży rozmiar i sercowaty kształt. Co ciekawe, pojawiają się dopiero po przekwitnięciu. Podbiał posiada łodygę pokrytą łuskami o czerwonym odcieniu, zwieńczoną kwiatami o żółtej barwie. Właściwości zdrowotne podbiału znane są od bardzo dawna. Roślina ta posiada dużo minerałów, witamin, jest także bogata w kwasy organiczne. Skuteczna w stanach zapalnych, zabija bakterie, które je wywołują. Stosowana w leczeniu przeziębienia.
3. Mniszek lekarski, czyli pospolity mlecz.
W przypadku tej rośliny, jadane są młode liście, pąki i korzenie Ich zastosowanie jest bardzo bogate: od dodawania do zup i sosów, poprzez doprawianie twarogu, aż po pozyskiwanie wina czy syropu. Młode liście możemy podawać podobnie jak szpinak. Roślina ta często wykorzystywana jest w kosmetologii, szczególnie do produkcji kremów, szamponów i innych kosmetyków. Wszystko z uwagi na bardzo dużą zawartość witaminy B i C, beta-karoten oraz inne naturalne substancje. Ma także działanie uspokajające i poprawia przemianę materii.
4. Nasturcja.
Nasturcje często wykorzystuje się do ozdoby, nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że te jadalne chwasty można przyrządzać w kuchni. Jaj kwiaty i liście można spożywać. Charakteryzują się one intensywnym smakiem i zapachem. Nasturcja doskonale komponuje się z nabiałem: jajko, ser, twaróg z dodatkiem tej rośliny będą smakować doskonale. Częstym zastosowaniem nasturcji jest także przyrządzanie pasztetów. Idealna do zapiekanek oraz innych potraw o wyrazistym smaku. Dla miłośników czegoś mocniejszego, poleca się nalewkę z nasturcji. Roślina ta ma liczne właściwości zdrowotne i lecznicze. Przede wszystkim, charakteryzuje się bogatą zawartości wapnia i żelaza, poprawia krążenie i dobrze wpływa na pracę serca. Uspokaja i reguluje przemianę materii.
5. Stokrotka.
Rośnie na łąkach, pastwiskach, przy drogach, a także na przydomowych trawnikach. Kwiaty i pąki, a także młode liście stokrotki, są jadalne i charakteryzuje się dobrym smakiem. Stokrotka w kuchni sprawdza się dodawana do sosu czy zupy. Liście dobrze smakują marynowane, zaś kwiatki komponują się z różnego typu sałatkami, stanowią także ozdobę wielu dań. Z kwiatów stokrotki robi się także smaczne syropy. Cenne źródło witamin, mikroelementów, olejków eterycznych i flawonoidów, które m.in. regulują pracę nerek i zmniejszają potliwość organizmu. Stokrotki możemy zbierać od wczesnej wiosny do późnej jesieni.
Inne rośliny jadalne to czosnek niedźwiedzi, barszcz zwyczajny, komosa, łopian, marchew zwyczajna, orlica pospolita, pałka szerokolistna i wąskolistna, bratek polny, ogórecznik, szczawik zajęczy, bluszczyk kurdybanek,
