Kapturnica intrygująca roślina owadożerna

Rate this post

Kapturnica kwiat to niesamowicie dziwnie wyglądająca i przez to popularna roślina ozdobna. Na dodatek jest to rodzaj roślin owadożernych, mający przez to specyficzne wymagania pokarmowe. Konieczne przeczytaj jak ma być karmiona kapturnica roślina owadożerna (Sarracenia). Jeszcze dziś wypróbuj jak powinna być uprawiana w domu kapturnica kwiat doniczkowy.

Kapturnica kwiat (łac. Sarracenia L.) to jeden z trzech rodzajów roślin owadożernych z rodziny kapturnicowate (łąc. Sarraceniaceae), rzędu wrzosowce (łac. Ericales), klasy okrytonasienne (okrytozalążkowe, łac. Magnoliophyta syn. Angiospermae) oraz kladów: astrowe, nasienne i naczyniowe. Zależnie od ujęcia systematycznego, rodzaj Sarracenia obejmuje 8, 11 lub 13 gat. (klasyfikację mocno utrudnia łatwość tworzenia mieszańców międzygatunkowych). Nazwę rodzajową Sarracenia ustalono dla upamiętnienia lekarza z Nowej Francji Michela Sarrazina de l’Etang, który odkrył tę roślinę.

Rozmieszczenie geograficzne

W naturze kapturnica roślina owadożerna (Sarracenia) występuje we wschodniej części Ameryki Płn., na mokradłach i w lasach sosnowych. Północna granica zasięgu rodzaju Sarracenia biegnie od Nowej Fundlandii do Saskatchewan, przez rozległy obszar wschodniej części kontynentu, po Florydę i Teksas na południu. Można ją też spotkać jako gat. introdukowany i naturalizowany w kilku podobnych miejscach cieplejszych rejonów Azji i Europy (okolice Tullamore w środkowej Irlandii oraz w Zach. i Płn. Szwajcarii). Kapturnica kwiat jako specyficzna roślina owadożerna, jest popularna głównie w uprawie hobbystycznej i w ogrodach botanicznych.

Kapturnica roślina owadożerna (Sarracenia) – gatunki

Kapturnica kwiat obejmuje gatunki w obrębie rodzaju Sarracenia: Sarracenia alabamensis, S. alata, S. flava, S. Jonesie, S. leucophylla, S. mandaiana, S. minor, S. oreophila, S. psittacina, S. purpurea, S. rubra, S. sledgei. Funkcjonują też liczne mieszańce kapturnic.

Kapturnica roślina – morfologia

Liście kapturnic mogą być prosto wzniesione (pułapkowe), podnoszące się lub płożące. Czasem są przy tym jednakowe w czasie całego sezonu wegetacyjnego, albo inne wyrastają wiosną i inne latem. Blaszka liściowa jest sztywna lub miękka, zielona, żółto-zielona, czerwonawa do fioletowawej, z żyłkami barwionymi często na czerwono lub kasztanowo. Gatunek S. leucophylla ma szczyty liści pułapkowych zabarwione na biało, czasem też z czerwonymi żyłkami. Na zewnątrz blaszka liścia jest gładka lub omszona. Poza liśćmi pułapkowymi, w środku lata czasem rozwijają się też zielone, lancetowate lub sierpowate liściaki. Co ciekawe, wygląd liści u danego gatunku bywa zmienny, zależnie od warunków siedlisk. Liście pułapkowe rosną u egzemplarzy w miejscach wilgotnych i nasłonecznionych, a u roślin w miejscach suchych i w cieniu, liście są mniejsze, czasem też słabo wykształcone i pokładające się. Kwitnienie jest latem i jesienią.

Czytaj również  Fiołek afrykański (Saintpaulia)

kapturnica roślina

Kwiaty mają okazałe kulistawe pąki i rosną na pojedynczych, prostych i bezlistnych głąbikach, krótszych lub dłuższych niż liście pułapkowe. Rozwinięte osiągają średnicę do 7,5 cm. Pod kwiatami są po trzy jajowato trójkątne do jajowato podługowatych, przysadki przywierające lub luźniej przylegające do kielicha, tępe lub zaokrąglone na końcach. Kwiaty mają 5 dużych działek kielicha i 5 lancetowatych do jajowatych płatków korony, koloru zwykle ciemno kasztanowego lub żółtego, które zwisają spomiędzy działek. Pręciki w liczbie 50-100 są skupione w 10-17 pęczkach. Górna zalążnia powstaje z 5 owocolistków i ma kształt kulistawy lub stożkowaty, z dyskowato rozszerzonym na końcu słupkiem z 5 żebrami. Zapylane przez owady kwiaty są wonne (bezwonne u S. minor) u jednych gatunków o zapachu podobnym do róż, a u innych do np. kociego moczu. Owoce mają kształt kulistawo-jajowatych torebek wypełnionych nasionami w liczbie 400-1000 sztuk.

Kapturnica roślina doniczkowa – owadożerność

Kapturnice tworzą w naturze liczne skupienia porastające tereny podmokłe, bagienne, tworząc efektywne i skuteczne, duże śmiertelne pułapki na owady. Mają kłącza poziome i pionowe, z liśćmi i pędami kwiatonośnymi osiągającymi do 1,2 m wys. Liście pułapkowe są odziomkowe, wysokie i prosto wzbijając się w niebo jako wąskie dzbany (kielichowate, trąbkowate), stopniowo rozszerzające się ku szczytowi lub urnowate (np. u S. purpurea i S. rosea). Od góry zawsze nadkrywa je mniejszy kapturek/wieko, płaski lub wysklepiony (półkulisty u S. psittacina). Koniec kaptura jest tępy lub zaostrzony.

Górna część dzbanów przy otworze jest na obrzeżach zawsze osmarowana lepkim nektarem, który ma wabić owady, które gdy usiądą na brzegu takiej śliskiej pułapki, wpadają do środka dzbanu, z którego nie mogą wyjść i umierają tam. Pochlania je i rozpuszcza ciecz, która wypełnia śmiertelne kielichy kapturnic (zawiera soki trawienne rośliny). Rozpuszczone składniki mineralne z ciał owadów są następnie wchłaniane przez owadożerne kapturnice, jako pokarm. Na koniec sezonu wegetacyjnego u części gatunków liście pułapkowe więdną i obumierają, a u innych zimują.

Czytaj również  Hoya multiflora

Kapturnica kwiat – uprawa

Ze względu na oryginalny pokrój i owadożerność, kapturnice uważa się za jedne z najdziwniejszych i jednocześnie najpiękniejszych roślin na świecie. W mieszkaniach hoduje się je od pocz. XIX w. W uprawie hobbystycznej i ogrodach botanicznych można obecnie spotkać praktycznie wszystkie gatunki tego rodzaju oraz liczne mieszańce. Kapturnica roślina owadożerna (Sarracenia) jest łatwa w uprawie i wszystkie gat. mają zbliżone wymagania. Ogólnie roślina ta wymaga podłoża kwaśnego i wilgotnego, stosunkowo dobrze przepuszczalnego. Najlepsze są więc różne mieszanki kwaśnego torfu Sphagnowego z piaskiem lub żwirkiem kwarcowym, lub z dodatkiem perlitu w proporcjach ok. 1:1 lub 2:1:1. Może też być sam torf z długimi włóknami. Podłoże i jego składniki absolutnie nie mogą jednak zawierać żadnych nawozów i dodatków mineralnych, bo w krótkim czasie uszkodzą one system korzeniowy.

Światło

Kapturnice najlepiej stawiać na południowym parapecie, w miejscach słonecznych. Za mała ilość światła osłabia ich wzrost, hamuje wybarwianie i upośledza tworzenie dzbanów do łapania owadów (są spłaszczone i bez wabiącej i rozkładającej owady cieczy). W okresie wiosenno-letnim można je hodować na dworze. Ogólnie kapturnice nie sprawiają kłopotów w uprawie, ale aby ich hodowla była bezproblemowa, trzeba też mieć warunki by te wieloletnie rośliny zimować. Jeśli brak zimą dużej ilości naturalnego światła, Sarracenia musi być sztucznie doświetlana specjalistycznymi świetlówkami, 4-12 godz. dziennie. W zimowaniu musi też być niska temp. (ok. 5-10⁰C) i tylko lekko wilgotne podłoże.

kapturnica sarracenia

Na wiosnę na powrót przenosi się je na słońce i mocno zwiększa wilgotność podłoża (mogą nawet postać trochę w wodzie). Kapturnice przesadza się też co 2-3 lata (częściej, jeśli podlewamy je wodą z kranu i gdy przerosną doniczkę, np. co rok). Odpowiednio zimowane kilkuletnie kapturnice po obfitych polowaniach na owady wypuszczają na wiosnę duże kwiaty, robiące niesamowite wrażenie kształtem i kolorami.

Kapturnica roślina owadożerna (Sarracenia) – podlewanie i wilgotność

Podlewa się je obficie przez podsiąkanie, czyli od spodu. Do podlewania zaleca się wodę destylowaną (demineralizowana, można ją kupić np. w hipermarketach), wodę z filtra odwróconej osmozy, lub zwykłą deszczówkę. Tylko ostatecznie może być przegotowana i odstana kranówka. Uwaga jednak, bo zabójczy wpływ kranówki często staje się zauważalny dopiero po tygodniach lub nawet miesiącach, gdy bywa już za późno na ratunek kwiatu. Kapturnice lubią też poranne lub późnowieczorne zraszanie. Nie znoszą jednak zbyt wysokiej wilgoci (np. jak w terrarium), ale szkodzi im też za suche powietrze (obsychają im wtedy końcówki dzbanków-pułapek i kapturki nad nimi). Idealna jest wilgotność otoczenia 40-70%, taka, jak w temperaturze pokojowej. Stare suche liście należy odcinać i usuwać.

Czytaj również  Roślina doniczkowa Araucaria wyniosła

Rozmnażanie i nawożenie

U podstawy zwłaszcza starszych roślin wyrastają młode okazy, które wystarczy oddzielić od rośliny macierzystej i posadzić do nowych doniczek. Nowe okazy utworzymy też oddzielając każde nowe rozgałęzienie rośliny (podział kłącza lub stożka wzrostu). Lepiej jednak nie spieszyć się i poczekać, aż nowe pędy puszczą korzenie. Wtedy po oddzieleniu i przeflancowaniu łatwiej się przyjmują. Kapturnica roślina owadożerna możliwa jest też do rozmnażania za pomocą nasion. Jednak aby to było możliwe, kwiaty trzeba zapylać od dwóch odmiennych genetycznie okazów. Metoda ta wymaga również tzw. stratyfikacji nasion (zimne lub na ciepło przysposabianie nasion do kiełkowania), jeśli nie zbiera się ich prosto z rośliny.

Sadzonki powstające z nasion rosną ponadto bardzo powoli i dopiero po kilku latach stają się pełnoletnie i kwitnące. W ogrodnictwie stosuje się ponadto bardzo skuteczną metodę rozmnażania in vitro lub za pomocą sadzonek liściowych. Kapturnic się nie nawozi, ponieważ tego nie potrzebują. Mają do tego wrażliwe korzenie i nawozy (zwłaszcza azotowe) mogą je szybko uszkodzić. Najlepszym nawozem naturalnym dla tych roślin są upolowane owady. Dlatego okazy trzymane w domu warto karmić ręcznie (wrzucać muchy do kielichów) lub wystawiać wieczorem na dwór, aby same sobie coś upolowały. Jeśli ciecz w dzbankach całkiem wyschnie, można wtedy dolać tam nieco destylowanej wody, by pułapka mogła działać.