Od dawna furorę w kwiaciarniach i domach pasjonatów kwiatów robi egzotyczna pilea, rodzaj roślin z rodziny pokrzywowatych. Najbardziej znane w uprawie doniczkowej gatunki to Pila spruceana i Pilea involucrata. Ostatnio jednak głośno w naszym kraju o mało znanym dotąd gatunku Pilea peperomioides. Konieczne poznaj pilea łatwy w uprawie kwiat doniczkowy, zwany też pieniążek. Jeszcze dziś przeczytaj wszystko na temat – pilea gatunki, pilea uprawa, pilea podlewanie.
Pilea kwiat doniczkowy
Pilea (łac. Pilea, syn. Neopilea) to rodzaj roślin z rodziny pokrzywowatych (łac. Urticaceae) rzędu różowce (łac. Rosales ), klasy okrytonasienne zwane też okrytozalążkowe (łac. Magnoliophyta syn. Angiospermae) oraz kladów: różowe, nasienne (łac. Spermatophyta, dawniej Anthophyta) i naczyniowe (łac. Tracheophyta). Do omawianego rodzaju Pilea należy aż 600 do 715 gatunków (pilea gatunki), przez co naukowcy szacują, że jest to najliczniejszy rodzaj w obrębie rodziny pokrzywowatych.
Pilea peperomioides występowanie
Kwiaty dzikie z rodzaju pilea, uprawiane też jako kwiat doniczkowy, to rośliny bardzo popularne, występujące praktycznie na wszystkich kontynentach w strefie równikowej, zwrotnikowej oraz w klimacie umiarkowanym. Nie znajdziemy ich jedynie dalej na północ oraz na kontynencie australijskim i w rodzimej florze Europy Środkowej. Wiele z gatunków rodzaju Pilea to rośliny ozdobne i kwiat doniczkowy.
Pilea gatunki
Wybór w tej kwestii jest bardzo duży, ponieważ jak już wspomniano wyżej, do omawianego rodzaju Pilea należy aż 600 do 715 gatunków (pilea gatunki). Nie sposób wymienić ich wszystkich, ale spotkamy tu m.in.: Pilea depresja (Sw., Blume); Pilea Fontana (Lunell, Rydb.); Pilea herniarioides (Sw., Lindl.); Pilea inaequalis (Juss. ex Poir., Weddell); Pilea involucrata (Sims, Urban); Pilea krugii (Urban); Pilea leptophylla (Urban); Pilea margarettiae (Britt.); Pilea microphylla (L., Liebm.); Pilea multicaulis (Urban); Pilea nummulariifolia (Sw., Weddell); Pilea parietaria (L., Blume); Pilea peploides (Gaud., Hook. & Arn.); Pilea pumila (L., Gray); Pilea richardii (Urban); Pilea rivoriae (Weddell); Pilea sanctae-crucis (Liebm.); Pilea semidentata (Juss. ex Poir., Weddell); Pilea spruceana (Wedd.); Pilea tenerrima (Miq.); Pilea trianthemoides (Sw., Lindl.), Pilea yunquensis (Urban, Britt. & Wilson), oraz Pilea peperomioides kwiat doniczkowy zwany też pieniążek.
Pilea peperomioides morfologia
Pilea to byliny lub rośliny jednoroczne. Kwiat doniczkowy i dziki niewysoki wielkością (rośliny raczej małe), dorastający zwykle do około 30 centymetrów. Czasem szczególnie w stanie dzikim można też natrafić na okazy liczące ponad 40 centymetrów. W obrębie tego rodzaju są również nieliczne pilea gatunki dorastające w stanie dzikim nawet do 2 m wysokości. Liście u pilea są ogonkowe (długie, cieknie ogonki liściowe) i ułożone a łodydze naprzeciwlegle, o ząbkowanej na brzegach blaszce (rzadko są wyjątki o inaczej zakończonej blaszce liściowej).
Liście u pilea ogólnie są podobne morfologią do liści peperomii. Gatunek zwany pieniążek ma oryginalne, błyszczące, okrągłe liście, stąd zresztą jego nazwa. Pilea pieniążek i inne gatunki tego rodzaju mają do tego małe, wiatropylne kwiaty zebrane w większe kwiatostany, które wyrastają w kątach liści. Owoce są w formie torebki, która bardzo szybko wyrzuca dojrzałe nasiona na dosyć dużą odległość od rośliny (zjawisko to nazywa się autochoria), z czego zresztą pilea bardzo słynie.
Wykorzystanie i użytkowość
Znaczenie ekonomiczne roślin z rodzaju Pilea jest niezbyt wielkie. Z ok. 700 gatunków tylko kilka gatunków (P. cadierei, P. involucrata, P. microphylla, P. peperomioides, P. spruceana) uprawia się na świecie jako rośliny ozdobne, rośliny pokojowe, kwiat doniczkowy. Co ciekawe, jeden gatunek jest też wykorzystywany w tradycyjnej medycynie chińskiej (P. plataniflora) w celach leczniczych. Ostatnio bardzo popularny w uprawie doniczkowej jest wspomniany wyżej gatunek P. peperomioides, zwany też pieniążek.
To wdzięczna i ciekawa pokrojowo ozdobna roślina pokojowa. Ten kwiat doniczkowy jest tak popularny, że trudno go nawet aktualnie dostać w niektórych kwiaciarniach, sklepach i centrach ogrodniczych. Pieniążek naturalnie chociaż pochodzi z terenów zielonych Chin i Wietnamu, choć od lat zyskuje też coraz większą popularność w Europie. Ponieważ jego dojrzałe nasiona strzelają i rozpryskują się we wszystkie strony podobnie jak u innych gatunków roślin z rodzaju Pilea, niektórzy nazywają też pieniążka „wystrzałową rośliną”.
Pilea uprawa
W przypadku pilea uprawa jest mało wymagająca. Są to rośliny (także gatunek pieniążek) łatwe w domowej uprawie doniczkowej, więc także amatorzy bez problemu mogą hodować te kwiaty u siebie w domu czy mieszkaniu. Pilea rośnie praktycznie w każdej ziemi, można więc trzymać je w zwykłej ziemi uniwersalnej ze sklepu ogrodniczego, przeznaczonej do roślin doniczkowych. Podłoże powinno być ogólnie dość żyzne i stale lekko wilgotne.
Niewskazane jest za to stawianie pilea peperomioides na parapetach okiennych i bezpośrednio przy oknach, ponieważ silne promienie słoneczne (szczególnie latem) źle na te rośliny wpływają. Kwiat doniczkowy pilea (w tym również gatunek pieniążek) woli stanowiska jasne, lecz z niebezpośrednim rozproszonym światłem. Pilea można więc postawić na przykład na stole lub kwietnym stojaku przy oknie, ale tak, by nie padały na nią bezpośrednio promienie słońca. Roślinkom tym najlepiej służy właśnie takie rozproszone światło.
Pilea peperomioides podlewanie
Roślinki te nie są też jakoś szczególnie wymagające, jeśli chodzi o pilea podlewanie. Ogólnie tolerują nawet chwilowe przesuszenie, choć powinny mieć najlepiej stale lekko wilgotne podłoże. Wystarczy więc, że pilea będziemy podlewać raz na kilka dni, oczywiście stosownie przy tym częściej latem w czasie upałów. Jeśli zdarzy się, że czasem zapomnimy o podlaniu pilea, np. przez ok. tydzień, to nic nie powinno się stać roślince, ale dłuższe przesuszenie może już jej poważnie zaszkodzić. Jeśli chodzi o pilea podlewanie należy też spryskiwać je wodą, co optymalnie podniesie wilgotności powietrza wokół nich. Na koniec należy zaznaczyć, że u pilea podlewanie nie może też być nadmierne, gdyż negatywnie wpłynie to na roślinę, która łatwo wtedy gnije i butwieje.
Pilea kwiat rozmnażanie
Pilea jest też łatwa w rozmnażaniu. Nowe małe sadzonki można po prostu oddzielać co jakiś czas od starszego egzemplarza matecznego i rozsadzać je osobno w nowe doniczki. Przyjmują się przy tym bez kłopotów (w tym również bardziej popularny ostatnio gatunek pieniążek). W celu udanej rozsady, nie trzeba wcale umieszczać ich tymczasowo w pojemniku z wodą, czy traktować ukorzeniaczem. W przypadku pilea uprawa wymaga, by najlepiej rozsadę wykonywać na wiosnę i latem.
Pilea peperomioides szkodniki, choroby i inne czynniki szkodliwe
W uprawie roślin z rodzaju Pilea czasem uciążliwe bywają niektóre szkodniki, w tym przede wszystkim mszyce oraz wełnowce. Mszyce są małymi owadami o długości zaledwie kilku milimetrów i należą ogólnie do najczęstszych szkodników roślin doniczkowych i ogrodowych, więc łatwo można nimi zarazić kwiaty. W przypadku pilea uwielbiają przede wszystkim atakować delikatne, młode pędy. W efekcie takiego działania mszyc pokrzywki pilea stają się coraz słabsze i mikre, aż na koniec nieleczone mogą całkiem obeschnąć i zamrzeć. Jest tak, ponieważ mszyce wysysają z nich soki, a do tego mogą również wstrzykiwać w te roślinki szkodliwego wirusa. Obsychające liście są pokryte klejącą substancją (są to słodkie wydaliny mszyc, tzw. spadź) i skręcają się.
Owady te można spróbować zwalczać w naturalny sposób, stosując na przykład podkładanie skórek z banana lub robiąc roślinom oprysk wodą zmieszaną z rozpuszczonym szarym mydłem, albo wodą z popiołem z papierosów. Mszyce odstrasza też zapach cebuli i czosnku. Specjaliści uważają jednak, że takie naturalne metody są zwykle mało lub w ogóle nieskuteczne. Najlepiej więc od razu sięgnąć po profesjonalny preparat chemiczny, których mamy szeroki wybór w sklepach ogrodniczych.
Atak wełnowców rozpoznamy po białej wydzielinie na ich ciele, przypominającej owczą wełnę (stąd ich nazwa). To także owady mszyce, które należy zwalczać tymi samymi metodami jak wyżej. Pilea ogólnie dobrze czują się w naszym klimacie tylko w temperaturze pokojowej. Jeśli więc w pomieszczeniu jest zbyt zimno lub wystawimy je na zewnątrz, a temperatura spada poniżej 16⁰C, kwiaty bardzo źle to znoszą. Ich zielone liście ciemnieją coraz bardziej, aż robią się niemal czarne i opadają. Często też może pojawiać się na nich wtedy szara pleśń i/lub inne choroby grzybowe. W takim wypadku niezbędne jest oczywiście przeniesienie w dobre warunki temperaturowe i zastosowanie właściwych chemicznych środków grzybobójczych.