Używane w kosmetyce części roślin i formy ich stosowania

Rate this post

Zainteresowanie ziołolecznictwem przeżywa obecnie swoisty renesans, przez co systematycznie wzrasta zapotrzebowanie na ziołowe leki i kosmetyki. Nic w tym dziwnego, ponieważ naturalne terapie ziołowe stanowią jeden z najstarszych i najskuteczniejszych sposobów leczniczych i kosmetycznych. Naukowcy uważają ponadto, że substancje pozyskiwane od zwierząt lub syntetyzowane chemicznie (sztuczne), stanowią znacznie uboższe źródło substancji biologicznie aktywnych w kosmetologii i medycynie, niż rośliny! Ponadto, przyczyną popularności kosmetyków roślinnych jest również brak z reguły ubocznego, szkodliwego działania na organizm ludzki.

Kosmetyki oparte na przeróżnych surowcach pochodzenia roślinnego, nazywa się powszechnie fitokosmetykami.

Używane w kosmetyce części roślin i formy ich stosowania mają niebagatelną rolę w skuteczności ich działania na nasz organizm!

Rośliny zielarskie stosowane w kosmetyce, są z reguły używane do pielęgnacji skóry, włosów, ust, paznokci, oraz do higieny intymnej.

Jakie rośliny stosuje się w kosmetyce?

Bardziej znane w naszej szerokości geograficznej zioła i inne rośliny, wykorzystywane w kosmetyce, to m.in.: rumianek pospolity, świetlik łąkowy, pokrzywa zwyczajna, bratek polny, kwiaty nagietka lekarskiego, podbiał pospolity, dziurawiec, babka lancetowata, wiesiołek, kwiat lipy, korzeń prawoślazu lekarskiego, ostropest, siemię lniane, ziele skrzypu polnego, ziele kozieradki, korzeń łopianu, liście i paczki brzozy, tatarak (ajer), kwiat i owoce dzikiej róży, poziomki, kwiaty fiołka i konwalii, sosnę itp. Stosuje się również np.: sok ogórka i kiszonej kapusty, sok z cytryny, kiełki roślinne itp. Z egzotycznych znamy m.in.: ginko-bilobam (miłorząb japoński), żeń-szeń, aloes, kwiat pomarańczy, ylang-ylang, wanilię, awokado, kakaowiec, korę drzewa sandałowego, migdały, anyż, cynamon, gałki muszkatołowe, werbenę cytrynową, morelę, lawendę, kwiat lotosu. Wiele z tych egzotycznych ziół kosmetycznych to tzw. zioła ajurwedyjskie, które są jednymi z najstarszych, znanych od ponad 3 tys. lat. Wykorzystuje się również oleje roślinne, jak chociażby słonecznikowy, z oliwek, rzepakowy, lniany, konopny, kokosowy, makowy, rokitnikowy, wiesiołkowy, sezamowy, z pestek dyni, z ostropestu itp. Do zagęszczania niektórych kosmetyków używa się ponadto mąkę ziemniaczaną, zmielone siemię lniane lub ziarna pszenicy. Ogólnie mówiąc, gatunków roślin używanych obecnie w kosmetyce jest tak wiele, że nie sposób ich wszystkich tu wymienić, a tym bardziej opisać!

Czytaj również  Herbatka z dzikiej róży
wysuszone zioła
wysuszone różne części roślin wykorzystywane w kosmetyce

Używane w kosmetyce części roślin

Zastosowanie w kosmetyce mają różne części roślin. Powszechnie używa się więc roślinne związki biologicznie czynne, wytwarzane przez takie organy roślin, jak: pędy i łodygi, korę, korzenie i bulwy, kłącza i rozłogi, liście, kwiaty, owoce, nasiona, wydzieliny (np. żywice) itp.

Substancje, jakie się z nich wydobywa, mają charakter metabolitów pierwotnych, lub wtórnych (przekształconych). Zachodzące w roślinie procesy powodują bowiem powstawanie różnych nowych związków, jak: węglowodany, węglowodory, białka, tłuszcze i wiele innych. Wszystkie one są oczywiście składnikami w jakimś stopniu niezbędnymi roślinom do życia i normalnego funkcjonowania w przyrodzie. Zwykle z jednej rośliny otrzymuje się przy tym nawet wiele różnych rodzajów surowców kosmetycznych, a także leczniczych. W takim wypadku również pozyskuje się je oddzielnie (np. plantacje uprawiane na olej, lub na nasiona czy całe ziele, lub też w celach leczniczych, albo wyłącznie kosmetycznych).

Formy stosowania roślin w kosmetyce

Surowiec roślinny pozyskiwany i stosowany w kosmetyce może mieć różne formy, np.: oleje i olejki eteryczne, ekstrakty, wyciągi, odwary (wywary) i napary, nalewki, maceraty, maseczki, wody aromatyzowane, woski kosmetyczne itp. Wszystko zależy od tego, jaki jest konkretny cel wykorzystywania tych surowców roślinnych, podwyższający wartość użytkową danego kosmetyku. Oczywiście ważnym wymogiem tego typu surowców jest jednak nie tylko skuteczność ich działania, ale również łagodność i brak toksyczności oraz ewentualnych, niekorzystnych działań ubocznych. Jednak bez obawy, ponieważ rośliny są dużo mniej szkodliwe dla nas, niż chemiczne odpowiedniki substancji roślinnych!

Surowiec roślinny używany do kosmetyków jest zwykle rozdrabniany, co ma na celu przede wszystkim zmniejszenie wielkości surowca i ułatwienie jego wprowadzenia w dana konsystencję preparatu kosmetycznego. Wyciągi, napary (zaparzone zioła), wywary (zioła podgotowane na małym ogniu), nalewki ekstrakty itp., są przetworami o konsystencji płynnej. Inne maja konsystencję półstałą (np. oleje, woski, maseczki, kremy) i stałą (np. mydła ziołowe, susz ziołowy do kąpieli).

Czytaj również  Wrotycz pospolity
zioła używane w kosmetyce
rośliny używane w kosmetyce

Niektóre produkty kosmetyczne na bazie roślin (np. wyciągi, nalewki) przygotowuje się poprzez wytrawienie surowca roślinnego za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika (np. glikolu). Odwary i napary są robione przez krótkotrwałe wytrawianie wodą (zaparzanie lub krótkie podgotowanie). Maski ziołowe i kremy są z kolei otrzymywane poprzez mieszanie rozdrobnionych surowców roślinnych i innych. Są też produkty kosmetyczne tworzone w wyniku fermentacji (np. sok z kiszonych ogórków, czy kapusty i inne maceraty). Część używa się jednak bezpośrednio na świeżo, jak choćby mycie twarzy wodą z dodatkiem świeżo wyciśniętego soku z ogórka lub cytryny.

Działanie substancji roślinnych w kosmetyce

Substancje czynne obecne w roślinach i kwalifikowane do użytku kosmetycznego, wykazują różne oddziaływani na organizm ludzki. Zwykle jest to jednak sposób różnorodny, a niekiedy nawet bardzo wszechstronny! Kosmetyki na bazie składników roślinnych m.in.: odmładzają, nawilżają, wygładzają i upiększają, oczyszczają i tonizują, rozpulchniają i zmiękczają, odżywiają, wzmacniają, likwidują przebarwienia oraz egzemy i wypryski skórne, odrobaczają, likwidują grzyby i bakterie (działanie aseptyczne, bakteriobójcze i bakteriostatyczne oraz grzybobójcze), odprężają, zapobiegają i leczą choroby serca oraz żylaki i problemy naczynkowe, działają kojąco i przeciwbólowo, barwią i działają smakowo oraz wspaniale zapachowo, poprawiają wzrok i likwidują zmęczenie oczu itp. Niektóre rośliny mogą jednak wykazywać także właściwości halucynogenne, narkotyczne i inne szkodliwe (np. trucizny roślinne).

krem kosmtyczny
krem kosmetyczny z aloesu

Działanie roślin zależy również od chemicznej budowy danej substancji, a także jej dawki i sposobu stosowania. Substancjami czynnymi roślin stosowanych w kosmetyce, są m.in.: witaminy i sole mineralne, węglowodany (np. śluzy, gumy, skrobia), kwasy organiczne (np. kwasy wielonienasycone omega-3, kwas winny, jabłkowy, cytrynowy), tłuszcze (oleje, np. olej z oliwek, lniany, sezamowy, oliwy ziołowe, masło kakaowe i shea), glikozydy (saponiny), olejki eteryczne, woski, żywice, substancje zapachowe, balsamy, garbniki, barwniki, antybiotyki, azuleny, aminy, pektyny, saponiny, flawonoidy.

Podsumowanie

Składniki aktywne pozyskane z roślin są na różne sposoby i w różnych postaciach stosowane jako dodatek do produkcji fitokosmetyków. Ich zadania to przede wszystkim upiększanie, odmładzanie i leczenie. Mają też być łagodne dla skóry oraz nie wywoływać podrażnień i uczuleń. Pod tym względem są zdecydowanie lepsze, niż ich sztuczne odpowiedniki chemiczne. Specjaliści oceniają, że systematyczne stosowanie fitokosmetyków przynosi bardzo dobre efekty i pozwala utrzymać skórę, włosy, paznokcie i inne części ciała w zdrowej kondycji.

Czytaj również  Mak polny