Kasztany

4.3/5 - (38 votes)

Skrobiowe, słodkie i bogate w smak kasztany jadalne. To popularne orzechy spożywcze rodem z półkuli północnej. Znamy je przede wszystkim z tradycji francuskiego Placu Pigalle. Z czego jeszcze słyną i jakie są ich rzeczywiste plusy? Interesujesz się właściwościami leczniczymi roślin. Koniecznie przeczytaj artykuł – kasztany właściwości i zastosowanie. Jeszcze dziś poznaj i wypróbuj ich zalety.

Kasztany właściwości i zastosowanie – co to za rośliny i gdzie występują?

Kasztan jadalny zwany też słodki (łac. Castanea sativa). Jest gatunkiem rośliny drzewiastej zaliczanej botanicznie do rodziny bukowate (łac. Fagaceae), rzędu bukowce (łac. Fagales). Klasy okrytonasienne inaczej okrytozalążkowe (łac. Magnoliophyta, syn. Angiospermae) oraz kladów roślin naczyniowych nasiennych różowych. Drzewo to słynie przede wszystkim z tego że posiada skrobiowe. Słodkie i bogate w smak kasztany jadalne. Są to popularne jadalne orzechy pochodzące z półkuli północnej.

Pochodzenie kasztanów

Drzewa te pochodzą bowiem z górskich lasów Chin, Japonii, Europy i Ameryki Północnej. Niegdyś gatunek ten występował jedynie na obszarach na południe od Alp. Obecnie jest już jednak popularny niemal w całej Europie. Rozpropagowali go jeszcze w starożytności Rzymianie najpierw w Europie Zachodniej i Słowacji. Potem również w całym basenie Morza Śródziemnego.

W końcu kasztan jadalny zadomowił się również w Azji Mniejszej i na Kaukazie. W Polsce drzewa te nie są jednak popularne. Można je spotkać głównie na Pomorzu Zachodnim i Dolnym Śląsku. Sadzone są jednak głównie przez człowieka. Lokalnie tylko rzadko mogą u nas występować populacje zadomowione poza uprawą – tzw. kenofity.

Morfologia budowy kasztana

Kasztany Castanea to duże drzewa liściaste. Rosnące do wysokości ok. 35 m. Ich pień pokrywa brunatna głęboko spękana kora. Liściaste korony są gęste o kształcie kulistym. Młode pędy są lekko omszone. A starzejąc się stają się nagie. Liście są pojedyncze o długości 10-25 cm i kształcie podłużnie lancetowatym i szeroko klinowatej nasadzie.

Blaszka liściowa jest piłkowana i dobrze unerwiona (ilość nerwów jest równa liczbie ząbków). Kasztany jadalne są też jednopienne z kwiatami męskimi i żeńskimi („baziami”) na tym samym drzewie. Kwiaty męskie mają kolor żółty i są zebrane w stojące kwiatostany o dł. do 35 cm.

Czytaj również  Ile skrzydeł ma motyl?

kasztan jadalny drzewo

Nieliczne kwiaty żeńskie są natomiast zebrane u podstawy. Kasztanowce jadalne kwitną od czerwca do lipca. Po zapyleniu kwiaty żeńskie przekształcają się w duże kolczaste okrągłe twory z zadziorami – tzw. kopule.

Każdy z nich zawiera po ok. 2-3 dużych jadalnych ziaren. Owoce są znacznie większe w porównaniu do owoców innych drzew orzechowych, jak np. nerkowiec, makadamia itp. Każdy orzech kasztana jadalnego ma gładką błyszczącą ciemnobrązową skorupę zewnętrzną i jest dość duży.

Na zewnątrz ma brązową skórkę – wewnątrz słodkie skrobiowe jądro – kremowo-biały miąższ. Po dojrzeniu w październiku-listopadzie. Kolczasta kopula pęka 3-4 klapowo i orzechy wypadają z niej. Takie dojrzałe kasztany jadalne często nazywa się maronem.

Kasztany gatunki i odmiany.

Stany Zjednoczone są głównym importerem kasztanów uprawianych w Unii Europejskiej. Z kolei Chiny są największym eksporterem orzechów na świecie zwłaszcza do Japonii. Cztery główne gatunki kasztanowców uprawiane na całym świecie dla ich orzechów, to:

  • Castanea sativa w Europie,

  • C. dentata w Ameryce Północnej,

  • C. mollissima w Chinach,

  • C. crenata w Japonii.

Znane odmiany francuskie kasztanów jadalnych to:

‘Bouche de Betizac’, ‘Maraval’, ‘Marigoule’, ‘Marisol’, ‘Precoce Migoule’. Natomiast kolejne w rankingu popularności odmiany amerykańskie to: ‘Colossal’ i ‘Labor Day’.

Kasztany nareszcie docenione. Kasztany właściwości

Według WHO niedostateczne spożycie owoców i warzyw w skali globalnej na świecie jest przyczyną ponad 3-4 mln zgonów. Od lat 90. XX w. zaczęto więc inicjować kampanie i zalecenia promujące spożycie owoców i warzyw w niektórych krajach. Zostało to wzmocnione w 2003 r. wspólnym działaniem FAO i WHO w tym kierunku.

Chodzi o podniesienie świadomości oraz zwiększenie produkcji i spożycia owoców, warzyw, orzechów i innych ziaren. W ostatnich latach wiele wyników badań dotyczących kasztanów. Potwierdza ich duże znaczenie i uzupełniającą rolę w naszej codziennej diecie.

Dostępne są coraz liczniejsze informacje skupiające się na podstawowych danych żywieniowych. W kasztanach jadalnych, podobnie jak w wielu innych orzechach. Ujawniono bowiem obecność wielu ważnych związków bioaktywnych i ich enzymatycznych metabolitów. Mocno podkreślono znaczenie włączenia kasztanów jadalnych do puli spożycia owoców i warzyw.

kasztany właściwości

Mają bowiem wiele pozytywnych właściwości nie tylko odżywczych, ale i prozdrowotnych. Ponadto, w przeciwieństwie do innych orzechów czy nasion mają też stosunkowo niską zawartość kalorii i tłuszczu. Ich uprawa ta może być ponadto częścią bardziej zrównoważonego systemu produkcji rolnej.

Czytaj również  Oplątwa brodaczkowa

Drzewa te są przy tym dobrze przystosowane do gleb niższej jakości. Wymagają też mniejszego wkładu zasobów ogólnych, takich jak woda, praca, zwalczanie szkodników i chorób, w porównaniu z innymi roślinami uprawnymi. Kasztany jadalne są również dość odporne na zachodzące obecnie zmiany klimatyczne.

Kasztany właściwości i zalety dla organizmu ludzkiego.

Kasztany jadalne kojarzą nam się przede wszystkim z jedną z jesiennych potraw francuskich. Któż nie słyszał, że „najlepsze kasztany są na Placu Pigalle”? Orzechy te są jednak o wiele bardziej popularne za swoje dobre właściwości. Działają korzystnie od wzmacniania naszego układu odpornościowego, po przeciwdziałanie szkodliwym wolnym rodnikom. Są typowo jesiennymi owocami i nasionami i jako takie stanowią pokarm bogaty w ważne dla organizmu składniki odżywcze.

Zawierają m.in. wit. C, która wzmacnia układ odpornościowy i walczy ze szkodliwym działaniem wolnych rodników. Są również polecane osobom zmęczonym i potrzebującym efektu energetyzującego. Ich składnikiem jest też błonnik, który pomaga obniżyć zły cholesterol. Czyści jelita i wzmacnia ich perystaltykę.

Inne minerały które są w kasztanach

Błonnik pokarmowy działa bowiem ograniczająco na wchłanianie cholesterolu w jelitach. Pomaga też kontrolować zły cholesterol, dzięki obecności tłuszczy jednonienasyconych, jak: omega-3, omega-6, kwas oleinowy i kwas palmitynowy. Kasztany to również doskonały pokarm który mogą jeść osoby cierpiące na celiakię – nie zawiera glutenu.

Są też bogate w minerały jak np. magnez, który pomaga wzmocnić mięśnie. Zawarta w nich siarka działa antyseptycznie i dezynfekująco. Z kolei sód pomaga w trawieniu. Magnez w regeneracji nerwów oraz podczas stresujących okresów w pracy i życiu. Dzięki kwasowi foliowemu są natomiast polecane w anemii. Nic więc dziwnego że spożycie kasztanów jadalnych jest zalecane nawet dla kobiet w ciąży.

kasztan jadalny foto

Zawierają wit. B9 czyli kwas foliowy. Składnik ten jest absolutnie niezbędny w czasie ciąży. Pomaga bowiem chronić płód szczególnie przed wszelkimi wadami rozwojowymi i patologiami.

Kasztany właściwości i zastosowanie – zdrowy układ pokarmowy, kostno-szkieletowy i nerwowy.

Kasztany jadalne są bardzo zdrowe dla naszych jelit. Zawierają dużo błonnika, ale są też łatwostrawne. Musi być jednak spełniony jeden podstawowy warunek. Otóż kasztany jadalne można jeść wyłącznie dobrze ugotowane. Nie można spożywać ich na surowo. Pod takim warunkiem działają również pro biotycznie. Sprzyjają bowiem rozwojowi korzystnej dla naszych jelit flory bakteryjnej. Utrzymują ją w odpowiednim zdrowiu i liczebności. Dodają też energii i wzmacniają kości.

Czytaj również  Syrop z cebuli

Czy kasztany moją jeść sportowcy?

Stanowią przez to doskonały pokarm także dla osób uprawiających sport. Prócz dodawania energii, wspomagają u nich pracę mięśni i pobudzają krążenie krwi. Ponadto kasztany jadalne są też przydatne w przypadku astenii oraz w rekonwalescencji po grypie (zwłaszcza u osób starszych i dzieci). Pomagają w tym zawarte w kasztanowcu sole mineralne.

Potas wzmacnia mięśnie. Siarka wzmacnia kości. Żelazo pomaga przy niedoborach i anemii. Kasztany są także dobre dla układu nerwowego. Dzięki minerałom kasztany doskonale nadają się też do stosowania zewnętrznego – jako tonik. Kasztany są też bogate w witaminy.

Zawartość wit. B i fosforu, przyczynia się do utrzymania równowagi nerwowej. Z drugiej strony, wit. E wspomaga dobre samopoczucie naszego układu nerwowego, zapobiegając m.in. chorobom zwyrodnieniowym. Kasztany mają też właściwości przeciwutleniające, dzięki wit. C. Która pomaga zwalczać wolne rodniki.

Wit. C jest również przydatna w tworzeniu kolagenu. Który jest podstawowym białkiem utrzymującym elastyczność tkanek w tym zwłaszcza skóry. Kasztany jadalne mają też dużą moc zaspokajania sytości. Zawierają bowiem dużo roślinnych węglowodanów.

Ile kalorii mają kasztany?

Są przy tym owocami mało tłuszczowymi, za to bogatymi w wodę. Ich kaloryczność wynosi jedynie 200 kalorii na 100 g produktu. Kasztany jadalne można wiec swobodnie wprowadzić do swojej codziennej diety jako oddzielną przekąskę lub dodatek do większych dań. Nie należy przy tym odczuwać obawy o niekontrolowane przytycie.

Czytaj również: