Piwonie

Rate this post

W ogrodach ozdobnych preferujemy rośliny ozdobne ze względu na liście lub przede wszystkim kwiaty. Piwonie to właśnie jedne z roślin mających najpiękniejsze i na dodatek cudnie pachnące kwiaty. Praktycznie żaden szanujący się ogród nie może się bez nich obejść! Konieczne przeczytaj, jakie wymogi pielęgnacyjne ma piwonia zwana też peonia (łac. Paeonia). Sprawdź też, jakie są jej odmiany i które z nich najlepiej zakupić do swojego ogrodu.

Piwonia stanowisko systematyczne i pochodzenie

Piwonia zwana też peonia (łac. Paeonia), to jedyny rodzaj należący do rodziny piwoniowatych (łac. Paeoniaceae), rzędu skalnicowców (łac. Saxifragales), klasy okrytonasienne zwane też okrytozalążkowe (łac. Magnoliophyta syn. Angiospermae) oraz kladów roslin naczyniowych nasiennych. Do rodzaju Paeonia należą w sumie ok. 33 gatunki, pochodzące głównie z obszarów Europy i Azji, gdzie rosną na obszarach o klimacie umiarkowanym. Jedynie dwa gatunki z tej liczby pochodzą naturalnie z zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Jako gatunek typowy wśród peonii można wymienić piwonię lekarską (łac. Paeonia officinalis).

Piwonie zalety i wykorzystanie

Piwonie słyną ze swoich cudownych, dużych i pachnących kwiatów. Są one odurzająco piękne w pełnym rozkwicie, gdy kwitną od wiosny do lata. Ich krzewy bujnie rosną przez całe lato. Piwonie to byliny, które zamierają na zimę i odrastają co roku, aby zapierać dech w piersiach swoimi kwiatami w sezonie wegetacyjnym. Mało kto wie, że rośliny te mogą na dodatek żyć nawet dłużej niż my ludzie, ponieważ niektóre z ich gatunków dożywają do 100 lat. Większość rośnie spokoje średnio po 20-30 lat. Jak jednak właściwie uprawiać piwonie, by uzyskiwać najlepsze kwiaty w swoim ogrodzie? Piwonie należy odpowiednio nasadzać. Ich krzewy tworzą piękne obrzeża chodników i niskie żywopłoty. Po swoim oszałamiającym rozkwicie krzaczaste kępy piwonii o pięknych, błyszczących zielonych liściach utrzymują się przez całe lato. Jesienią ich liście stają się z kolei purpurowo-czerwone lub złote, okazałe i dostojne. Piwonie dobrze prezentują się też w mieszanych zestawieniach z innymi kwiatami, np. z irysami i różami, a niżej z niezapominajkami i/lub fiołkami.

piwonie kwiaty wiosny

Piwonia gdzie najlepiej je kupić i jak je wybierać?

Wiele szkółek oferuje odmiany wczesne, kwitnące w środku sezonu i późno kwitnące, dzięki czemu można rozciągać sezon kwitnienia peonii na wiele tygodni. Do wyboru jest ponadto 6 ogólnych rodzajów kwiatów: anemon, pojedynczy, japoński, półpełny, podwójny i bomba. Zapachy poszczególnych gatunków i odmian rodzaju Paeonia także się różnią. Otóż niektóre odmiany, takie jak ‘Festiva Maxima’ i ‘Duchesse de Nemours’, mają odurzające zapachy przypominające zapach kwiatów róży, podczas gdy inne wydzielają aromat cytrynowy lub nie mają w ogóle żadnego zapachu. W większości krajów Europy piwonie będą dobrze rosły po prostu sadzone w pełnym słońcu i w przepuszczalnej glebie. Piwonie lubią też jednak nawet mroźne zimy, ponieważ potrzebują chłodu do tworzenia się pąków.

Czytaj również  Dobór pojemników do uprawy roślin na balkonie

Kiedy i gdzie sadzić piwonie?

Peonie wymagają niewielkiej pracy pod warunkiem, że zostaną prawidłowo posadzone, lub gdy same się rozrastają. Nie reagują natomiast dobrze na przesadzanie i przeszczepianie. Jeśli je sadzimy w nowe miejsce, należy robić to jesienią pod koniec września lub października w większości kraju, a najpóźniej na południu Polski. W tym czasie przesadzamy też stare krzaki, jeśli już koniecznie musimy przenieść jakąś roślinę. Piwonie należy sadzić na nowym miejscu na ok. 6 tyg. przed pierwszym jesienno-zimowym przymrozkiem i zamarznięciem ziemi. Eksperci są ponadto zgodni, że piwonie sadzone na wiosnę też tego nie lubią i zwykle pozostają zapóźnione wegetacyjnie o ok. rok za tymi sadzonymi jesienią.

Piwonie nie są zbyt wybredne w kwestii miejsca sadzenia, jednak zaleca się mądrze wybierać ich lokalizację, ponieważ nie lubią przesadzania i w złym miejscu mogą łatwo obumrzeć. Kwiaty te najbardziej preferują miejsca w pełnym słońce i najlepiej kwitną właśnie w takim w słonecznym miejscu. Należy też zapewnić im schronienie przed silnymi wiatrami. Powinny ponadto rosnąć z dala od drzew i krzewów, ponieważ nie lubią konkurować o miejsce, dostęp do światła, pokarm i wilgoć. Piwonie należy ogólnie uprawiać na głębokiej, żyznej, bogatej w próchnicę i stale wilgotnej glebie, która jednak dobrze się odwadnia, bo jest przepuszczalna. Gdyby była podmokła, piwonie wygniją. Ponadto pH gleby w miejscu ich sadzenia powinno być neutralne.

piwonia biała

Jak sadzić piwonie?

Piwonie są zwykle sprzedawane, jako bulwy o nagich korzeniach z 3 do 5 oczkami (pąkami), 3- lub 4-letniej rośliny. Należy je sadzić w miejscu słonecznym (półcień jest możliwy jedynie przez pół dnia) i najlepiej otwartym, na przełomie sierpnia i września płytko w podłożu tak, by ich pędy znalazły się jedynie 3-5 cm pod ziemią. Nie wolno sadzić piwonii zbyt głęboko! Ustawiamy korzeń tak, aby oczka były skierowane w górę. Gleba powinna być żyzna i średnio zwięzła o pH 5-6. Jeśli gleba jest ciężka lub bardzo piaszczysta, można zmieszać ją z kompostem lub obornikiem. Wymieszany materiał organiczny dodaje się do otworu sadzenia. W nowym miejscu piwonie zaaklimatyzują się dopiero po ok. 2-3 latach, więc lepiej ich zbyt często nie przesadzać. Podobnie sadzi się też piwonie uprawiane w pojemnikach. Tu jednak należy je częściej i dokładniej podlewać.

Czytaj również  Goczałkowice ogrody do zwiedzania

Piwonie pielęgnacja

Młode piwonie potrzebują sporo czasu na aklimatyzacje i zdrowy rozwój. Zwykle potrzebują bowiem nawet kilku lat na osiedlenie się, kwitnienie i rozwój. W przeciwieństwie do większości bylin nie trzeba ich przekopywać, przycinać i systematycznie dzielić korzeni. W kwestii nawożenia wystarczy glebę przed sadzeniem wymieszać dobrze z kompostem, a potem co roku dodawać pod krzaki trochę nawozu. Jeśli gleba jest słaba, najlepiej zastosować kompost lub gnijący obornik wczesnym latem, po kwitnieniu piwonii i zabiciu kwiatów. Nie używajmy jednak nawozów częściej niż co kilka lat. Trzeba też dbać o łodygi.

Jeśli piwonie mają jakąkolwiek strukturalną słabość, to właśnie chodzi o ich łodygi, które czasem nie są wystarczająco mocne, aby utrzymać gigantyczne kwiaty. Warto wtedy rozważyć trójnożne metalowe lub drewniane płotki albo druciane klatki pomidorowe. Pozwalają one roślinie rosnąć bezpiecznie w środku takiej podpory. Zaleca się też ścinać liście jesienią, aby uniknąć zimujących chorób. Nie należy za to tłumić piwonii ściółką. Tam, gdzie są niskie temperatury, przez pierwszą zimę po posadzeniu można tylko bardzo luźno ściółkować je igłą sosnową lub rozdrobnioną korą drzew iglastych. Taką ściółkę koniecznie usuwa się na wiosnę.

piwonia pąk
pąk piwonii

Piwonie choroby i szkodniki

Peonia to na ogół roślina bardzo odporna. Bywa jednak podatna m.in. na: choroby grzybowe (np. szara pleśń, zgnilizna), choroby wirusowe (np. plamistość liści powodująca żółte plamki na liściach), chrząszcze owadożerne, nicienie roślinne (żerują m.in. na systemie korzeniowym piwonii). Na piwoniach spotkamy też mrówki, które przyciąga lepki i słodki sok wydzielany na pakach kwiatowych piwonii. Wielu ogrodników zastanawia się zwykle, dlaczego tak wiele mrówek chodzi po pąkach tych roślin. Nie należy się jednak zbytnio nimi martwić, ponieważ po prostu jedzą nektar piwonii, a w zamian za to chronią przed szkodnikami mogącymi zjadać ich pąki. Przyciągają je cukierkowe kropelki wydzielane na zewnątrz pąków kwiatowych lub spadź wytwarzaną przez mszyce żerujące na liściach. Nigdy nie należy jednak spryskiwać mrówek środkami owadobójczymi na piwoniach, bo pomagają dbać o bezpieczeństwo piwonii.

Czytaj również  Żmijowiec zwyczajny

Piwonia – zbiór i przechowywanie kwiatów.

Peonie najpiękniej prezentują się żywe w ogrodzie lub cięte w domowym wazonie. Nie dość, że tworzą cudowne bukiety z wielkimi, obfitymi kwiatami, to jeszcze cudownie i mocno pachną. Cięte w wazonie utrzymują się ponad tydzień, a ich aromat rozchodzi się niemal po całym domu. Aby uzyskać najlepsze wyniki, zaleca się przycinać długie łodygi rano, gdy kwiaty są jeszcze w pakach. Świeżo pocięte łodygi piwonii można owinąć w wilgotny ręcznik papierowy i włożyć do plastikowej torby w lodówce, aż będą gotowe do użycia (wstawione do wazonu lub wręczone komuś w prezencie). Podczas wyjmowania piwonii z lodówki, należy zrobić łodygom świeże cięcie i umieść je w letniej wodzie, aby je pobudzić.

piwonia czerwona

Piwonia zalecane odmiany

Piwonie kwitną od późnej wiosny, ale w ogrodzie można zaplanować kolejne wystawy ich kwiatów, poczynając od połowy maja do końca czerwca. Oto kilka polecanych opcji:

  • ‘Early Scout’ – odmiana bardzo wczesna o czerwonych, pojedynczych kwiatach;
  • ‘Firelight’ – bardzo wczesne o jasnoróżowych, pojedynczych kwiatach;
  • ‘Karl Rosenfield’ – piwonia ze środka sezonu, z dużymi, szkarłatnymi kwiatami;
  • ‘Norma Volz’ – piwonia o dużych, białych kwiatach, kwitnąca w połowie sezonu;
  • ‘Elsa Sass’ – peonia późna, z czysto białymi kwiatami przypominającymi kamelię;
  • ‘Rare Flower of Frosty Dew’ – 3-metrowa późna peonia o jasnoróżowych, pachnących kwiatach.

Piwonie ciekawostki

Piwonie symbolizują m.in. szczęśliwe życie i szczęśliwe małżeństwo. Słynny podróżnik Marco Polo opisał kwiaty piwonii, jako „róże tak duże, jak kapusta”. Kiedy kwitną, oznacza to, że można już bezpiecznie sadzić melony i inne rośliny kochające ciepło. Płatki piwonii są jadalne. Można dodawać je np. do letnich sałatek lub używać, jako dodatek smakowy do lemoniady i mrożonej herbaty.