Szkodniki kapusty

5/5 - (4 votes)

Własny ogród i uprawa warzyw zyskuje dzisiaj zupełnie nowym wymiar. Nabiera bowiem znaczenia z powodu dążenia do ekologicznej czystości produkcji pokarmów od plantacji, poprzez finalną drogę na talerz. We własnej uprawie mamy możliwość samodzielnego jej uczciwego kształtowania. Uwaga jednak, bo brak chemicznych środków ochrony roślin, może niestety przyciągać ich szkodniki. Masz ogród i chcesz uprawiać kapusty, więc konieczne przeczytaj, jakie mogą grozić im szkodniki kapusty. Jeszcze dziś sprawdź, czy szkodniki kapusty mogą atakować też inne warzywa.

Szkodniki kapusty – tantniś krzyżowiaczek (łac. Plutella xylostella)

to jeden z najpoważniejszych szkodników kapustnych. Postać dorosła jest owadem motylem. Atakuje szczególnie kapusty uprawiane w stosunkowo wysokich temperaturach (np. w cieplejszym klimacie i pod folią w namiotach oraz cieplarniach). Tantniś krzyżowiaczek wywodzi swoją nazwę od białych oznaczeń zlokalizowanych wzdłuż tylnej części przedniej pary skrzydeł. Po złożeniu skrzydła tworzą dzięki temu wzór mniej więcej w kształcie rombu. Larwy gąsienice mają kolor zielony lub brązowo-zielony.

szkodnik kapusty Plutella xylostella
Plutella xylostella autor Ben Sale

Dorosły motyl (ćma) samica składa jaja na liściach, sadowiąc je pojedynczo lub w grupach. Małe smukłe zielone gąsienice po wylęgu od razu zaczynają żerować na naskórku liścia, a później gdy podrosną, robią już dziury dosłownie w liściach. W mocno dotkniętych tym szkodnikiem uprawach, liście stają się po pewnym czasie całkowicie wyjedzone. Gąsienice żerują bowiem, pozostawiając niedojedzone jedynie użyłkowanie liści. Wyrośnięte gąsienice przepoczwarzają się w poczwarki, a po jakimś czasie wychodzą z nich dorosłe ćmy tantnisie.

Przepoczwarzenie odbywa się w luźnej siatce jedwabnego kokonu, który gąsienice tkają dookoła siebie przed tym procesem przeobrażeniowym. Kontrola liczebności i obecności tego szkodnika polega na opryskiwaniu upraw środkami ochrony roślin, jak np. Malathion (0,1%) lub Profenofos (0,25-0,5 kg na 1 ha). Zapewnia to w szczególności doskonałą kontrolę inwazji larw. Oprysk dobrze działa podany w uprawie kapusty 15 dni przed jej siewem i 25 dni po posadzeniu jej sadzonek. Ponieważ szkodnik tantniś krzyżowiaczek preferuje też konsumpcję cykorii, warzywo to wsiane jako międzyplon w kapustę, przyciąga do niej populację głównych szkodników. Można je jednak wtedy wszystkie razem zniszczyć przez oprysk uprawy Dichlorvosem w ilości 1 ml na 1 litr wody.

Czytaj również  Szkodniki papryki i ich zwalczanie

Szkodniki kapusty – motyl Hellula undalis.

Mały motyl ćma Hellula undalis należy do rodziny moli trawiastych (Crambidae). Jej łacińska nazwa naukowa została po raz pierwszy opublikowana w roku 1781 przez Johana Christiana Fabriciusa. Gatunek ten występuje powszechnie w Europie, od Azji po Pacyfik. Jest uważany za poważnego agrofaga rolniczego. Gąsienice mają 12-15 mm długości i są białawe z różowo-brązowymi podłużnymi paskami. Rozpiętość skrzydeł owada dorosłego wynosi natomiast ok. 18 mm. Dorosłe ćmy mają płowe przednie skrzydła, każda z krętymi jasnymi liniami i znakiem w kształcie nerki.

szkodniki kapusty Hellula undalis gąsienica
szkodniki kapusty gąsienica Hellula undalis

Tylne skrzydła są natomiast z jednolitym szarym zaciemnieniem na brzegach. Larwy gąsienice żerują na różnych roślinach (szeroka gama gat. roślin), w tym zwłaszcza na warzywach uprawnych z rodziny krzyżowych (Brassicaceae, kapustne). Owady te są uważane za szkodliwą plagę w rolnictwie i ogrodnictwie, ponieważ wyjadają i niszczą nadziemne części roślin w brokułach, kalafiorach, kapustach, rzodkiewce, rzepie, czy w innych uprawach roślin z tej rodziny. Poczwarka powstaje otoczona w luźnym kokonie, wykonanym z nici jedwabnej i połączonych nią ze sobą cząstek ziemi lub innej materii i ma około 8 mm długości, lśniąc jasnobrązowym kolorem, z ciemnym paskiem z tyłu.

Dorosła zapłodniona samica Hellula undalis składa jaja w punkcie wzrostu (na stożku wzrostu) lub na starszych liściach. Wykluwają się z nich blado-białe gąsienice, które żywią się liśćmi i pędami, a ostatecznie wywierają ten sam wpływ i na łodydze. W rezultacie porażone rośliny są zabijane przez wyjedzenie, albo wytwarzają pędy boczne, jednak nie tworząc główek warzywnych. Roślina ma bowiem uszkodzone stożki wzrostu, przez wyjedzenie ich.

Kontrola tego szkodnika kapustnych polega na opryskiwaniu upraw środkami ochrony roślin, takimi jak Malation (0,1%) lub zadymianiem 4% roztworem karb arylu. Zapewnia to doskonałą kontrolę obecności na plantacji szkodliwych larw.

Szkodniki kapusty – bielinek kapustnik czyli motyl kapuściany (łac. Pieris brassicae), zwany też ćmą kapuścianą.

Bielinek kapustnik Pieris brassicae to duży biały motyl ze skrzydłami pierwszej pary czarno obramowanymi częściowo na górnych końcach i po dwiema dużymi czarnymi kropkami na każdym z nich. Łatwo go po tym wzorze rozpoznać. Bielinek kapustnik jest motylem z rodziny bielinkowate Pieridae, szeroko rozpowszechnionym niemal w całej Palearktyce. Jest bliskim krewnym mniejszego, ale również białego w podobne czarne wzory ubarwionego bielinka rzepnika (łac. Pieris rapae syn. Artogeia rapae).

Czytaj również  Szkodnik niszczący meble

Rozpiętość jego skrzydeł wynosi od 49 do 63 mm. Zapłodnione samice motyla bielinka kapustnika składają grupowo żółte cylindryczne jaja, stawiając i przylepiając je na sztorc pod liśćmi roślin z rodziny krzyżowych kapustnych (Brassicaceae), na których żerują ich larwy. Ciało wyklutych z jak larw gąsienic ma kolor niebieskawo-zielonkawy. Poczwarki są do tego czarno nakrapiane i opatrzone żółtą pręgą w części grzbietowej. Barwa wykształcanych z lar poczwarek jest zielonkawożółta również z drobnym czarnym nakrapianiem. Bielinek kapustnik to szkodnik upraw warzywnych i nie tylko w całej Europie, Afryce Północnej i Azji.

gąsienica bielinek kapustnik
gąsienica bielinek kapustnik

Występuje zarówno w lasach, jak i oczywiście na polach, w ogrodach i sadach. Rośliny które preferuje ten gatunek to przede wszystkim: kapusta, gorczyca polna, rzodkiew świrzepa, a także kwiaty nasturcje. Larwy bielinka po wykluciu z jaj żywią się na liściach i wgryzają się też w kapuściane głowy, w kalafiory czy kalarepy. W ciężkich przypadkach głowy tych warzyw stają się nawet całkowicie niezdatne do zbioru i sprzedaży. Kontrola tego gatunku polega na ręcznym zbiorze gąsienic i skutecznym niszczeniu ich. Przy zwalczaniu chemicznym stosuje się np. opryskiwanie uprawy po pojawieniu się szkodnika środkiem owadobójczym Malationem (0,1%) lub opyla się karbarylem (0,15%). Daje to doskonałą kontrolę nad omawianym szkodnikiem.

Szkodniki kapusty – mszyce.

Należą tu przede wszystkim gatunki szkodniki kapusty takie jak: mszyca kapusciana (łac. Brevicoryne brassicae), mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana Myzus persicae i gatunek Lipaphis erysimi. Z jaj mszyc wylęgają się żółtawo-zielone maleńkie nimfy. Wraz z osobnikami dorosłymi, nimfy wypijają sok, wysysając go z komórek organów okupowanych roślin (głównie z liści i młodych łodyżek/pędów).

Zaatakowane nimi części roślin stają się szybko odbarwione i zniekształcone. Wysoka wilgotność sprzyja szybkiemu namnażaniu się tego szkodnika. Mszyce zwykle są na dolnej powierzchni liści, bo nie znajdą ich tam potencjalne drapieżniki, czy rolnik. Kontrola liczebności tych szkodników polega na chemicznym opryskiwaniu monokrotofosem (0,05%) lub malationem (0,1%) w odstępach co 10-15 dni. Na mszyce najlepsze są insektycydy o szerokim spektrum działania. Wymienić w tej grupie należy szczególnie Fastac 100 EC (alfa-cypermetryna) i Karate Zeon 050 CS (lambda-cyhalotryna), należące do grupy pyretroidów. Skutecznie likwiduje to aktualną populację mszyc.

Czytaj również  Szkodniki roślin doniczkowych

Opryski należy jednak koniecznie powtarzać. Aby zapobiec ponownemu pojawieniu się szkodnika, na glebę zaleca się też zastosować granulowane insektycydy, takie jak Phorate 1,0 kg na 1 ha. Doskonałym aficydem stosowanym do zwalczania mszycy kapuścianej i innych podobnych szkodników w uprawach warzyw kapustnych uprawianych w gruncie, jest również środek Pirimor 500 WG. Należy go stosować co 7 dni w dawce 0,3–0,45 kg/ha.

Szkodniki kapusty – zwalczanie naturalne ekologiczne.

Liczebność populacji szkodników kapusty można zwalczać chemicznie lub ekologicznie. W aspekcie ekologicznym można wykorzystywać ich wrogów naturalnych, aktywnych w sezonie wegetacyjnym – np. złotooki, larwy i chrząszcze biedronek, drapieżne larwy much bzygowatych, drapieżne chrząszcze i pajęczaki, pasożytnicze błonkówki, ptaki. Wrogowie naturalni mogą w korzystnych warunkach zredukować liczebnie takie szkodniki nawet do 90%.

Można też stosować dokładne usuwanie ręczne i niszczenie resztek pozbiorczych, co eliminuje możliwość zimowania szkodników. Inne ekologiczne metody ich zwalczania, to wsiew lub dosadzanie roślin odstraszających szkodniki (np. niektóre zioła aromatyczne, czosnek), czy stosowanie środków ochrony roślin opartych na surowcach naturalnych.

ochrona sadzonek kapusty

Szkodniki kapusty – ochrona rozsady kapustnych.

Warzywa kapustne uprawia się w Polsce niemal wyłącznie z rozsady, dlatego bardzo ważna jest jej jakość i należyte wyhodowanie. Rozsadę kapustnych robi się w cieplarniach lub pod osłonami, gdy jest dobra pogoda, wtedy też w gruncie (odmiany późne). Rozsady kapustnych także wymagają ochrony przed szkodnikami (szczególnie przed mszycami). Można stosować podlewanie środkiem owadobójczym Kohinor 200 SL (0,025%, czyli 25 ml na 100 l wody). Środek działa od razu kontaktowo, ale i systemicznie potem w roślinach. Zabieg robi się 2 dni przed wysadzeniem rozsady multipletowej na polu, lub w ciągu 7 dni po wysadzeniu rozsady zwykłej w pole.