Jak zaprojektować ogród w sposób prawidłowy, by cieszył oczy swym pięknem i jednocześnie nie przysparzał problemów wraz z nadmiarem pracy? To pytanie stawia sobie każdy, kto chce stworzyć takie dzieło. Należy mieć w tym względzie jakąkolwiek wiedzę, a przede wszystkim znać, chociaż podstawowe zasady kompozycji nasadzeń roślinnych. Chcesz stworzyć swój pierwszy ogród – konieczne przeczytaj, jak zaprojektować ogród marzeń. Jeszcze dziś sprawdź, jak powinna przebiegać aranżacja ogrodu. Stwórz projekt ogrodu!
Aranżacja ogrodu – możliwości.
W dziedzinie tak subiektywnej, jak projekt ogrodu, kuszące jest to, że możemy zastosować przeróżne aranżacje. Obowiązują tu jednak pewne zasady i wytyczne, które nie są na szczęście wcale ograniczające. Wszystkie porady jak zaprojektować ogród, okazują się też zawsze bezcenne, nawet dla osób w pewnym stopniu znających się już na rzeczy. Pamiętajmy, chociażby, że co jakiś czas zmienia się moda oraz pojawiają się nowe technologie i odmiany roślin, wiec aranżacja ogrodu wzbogaca się o coraz to inne możliwości.
Zastosowane przez każdego ogrodnika, amatora lub profesjonalistę, zapewnią bardziej udany, satysfakcjonujący projekt ogrodu! Zacznijmy od dwóch zasad, które pomogą rozpocząć proces planowania przestrzeni i układu najbliższego krajobrazu. Następnie przejdziemy do wytycznych, które pomogą w skalowaniu proporcji poszczególnych elementów kompozycji budowli, murków i nasadzeń roślinnych. A wreszcie skierujemy się do wyboru i używania odpowiednich roślin w aranżacji ogrodu. Poznamy też inne ważne reguły.
Jak zaprojektować ogród – wielkość jego przestrzeni.
Bardzo ważnym aspektem na początku jest wielkość planowanego ogrodu i jego ogrodzenie. Odnosi się to do pierwotnego znaczenia ogrodu, którym jest przestrzeń, roślinna przestrzeń. Ogród w miarę możliwości nie powinien być więc zbyt mały, chyba że nie mamy innej możliwości. Wielkość ogrodu jest jednak absolutnie kluczowa w tworzeniu poczucia schronienia i poczucia swojego bezpieczeństwa w objęciach natury. Pewna niepisana zasada psychologiczna mówi bowiem, że czujemy się zamknięci i przytłoczeni, gdy długość przestrzeni przed nami ma co najmniej jedną trzecią długości przestrzeni po naszych obu bokach.
Ogród nie może więc być ani za szeroki, ani zbyt wąski. Prawdopodobnie przekonanie to wywodzi się ze studiów psychologii behawioralnej człowieka. Zasada ta przybyła do Europy z USA i jest uważana za jedną z najlepszych rzeczy, których można nauczyć się o tym, jak zaprojektować ogród. Oczywiście zdarza się, że punktem projektu krajobrazu jest, monumentalne poczucie skali lub widoku. Jednak najlepsze ogrody, niezależnie od ich wielkości, modulują poczucie zamknięcia i otwartości, wiec ta zasada zdecydowanie w tym pomoże.
Jak zaprojektować ogród – wielkość jego przestrzeni.
Zaleca się również, by projekt ogrodu uwzględniał tzw. linię regulacyjną. Zasada ta została zapożyczona z projektowania architektonicznego budowli i świetnie sprawdza się w aranżacji ogrodu. Chodzi o to, że element architektury (np. drzwi lub krawędzie budynku i jego dachu, a nawet ramy okienne) lub charakterystyczna, już istniejąca cecha krajobrazu (np. wydatne drzewo za płotem lub na posesji, czy istniejące chodniki, podjazdy, granica posiadłości) – wszystko to generuje wzrokowo pewne linie przestrzenne, które bardzo pomagają łączyć poszczególne elementy i ogólnie organizować projekt w spójną całość.
Na przykład, układając jedno podwórko, rzućmy linie jego budynku na przestrzeń ogrodową, a następnie dopasujmy np. przyszły basen, altankę i ogrodowe alejki do tych linii. Rezultat zawsze jest wtedy uporządkowany i spójny, tym bardziej po ogólnym zmiękczeniu go przez posadzenie roślin. Słynny architekt Le Corbusier napisał, że „Linia regulacyjna w projektowaniu ogrodów jest gwarancją udanego projektu (…) Zapewnia dobrą jakość i należyty rytm pracy (…) Ustalenie linii regulacyjnych w projekcie ogrodu, ustala podstawową geometrię pracy przy jego tworzeniu”.
Idea ta leży u podstaw porządku, że ogród, pomimo całej swojej naturalności lub dzikości, opiera się na silnych zasadach, które w kręgach ogrodniczych są nieodzowne. Po drugie, opisane tu linie regulacyjne są subiektywne, bo to projektant je identyfikuje i po swojemu manipuluje nimi, aby stworzyć ogród idealny. Zastosowanie linii regulacyjnej, bardziej niż jakiejkolwiek innej koncepcji, zawsze oddziela projekt ogrodu profesjonalny od amatorskiego.
Jak zaprojektować ogród – zasada złotego prostokąta.
Zasada ta również pozwala dopracować projekt i uzyskać idealne proporcje ogrodowej przestrzeni. Wspomniany złoty współczynnik, czyli zasada złotego prostokąta, jest stosunkiem proporcji zaobserwowanym nawet we wszystkim, co historyczne – od Wielkich Piramid w Gizie, do greckiego Partenonu. Była używana przez całą historię, jako przewodnik po przyjemnym poczuciu równowagi i porządku architektonicznego.
Praktyczne zastosowanie złotego współczynnika dotyczy też złotego prostokąta, w którym stosunek krótkiego boku do długiego boku, jest równy stosunkowi długiego boku do sumy obu boków (a / b = b / a + b). Mało kto zdaje sobie sprawę, że architekci krajobrazu muszą też znać i stosować takie właśnie elementy matematyki. Liczbowo współczynnik złotego prostokąta jest zbliżony do proporcji 1:1,6. Należy regularnie używać go do projektowania ogrodowych tarasów, patio, altanek, murków, poletek warzywnych, klombów czy trawników. Jest to prostokątna proporcja, która zawsze dobrze wygląda. Nie bez powodu nazywają ją złotą!
Jak zaprojektować ogród – szerokość i długość alejek, chodników i ścieżek ogrodowych.
Prawidłowa aranżacja ogrodu wymaga też, byśmy pamiętali o właściwym rozplanowaniu tras, którymi będziemy się w nim poruszać. Architekci przyrody zalecają, by nie były one zbyt długie, ponieważ wizualnie psuje to efekt złotego prostokąta i niewłaściwie ogranicza wielkość przestrzeni. Zbyt długi prosty chodnik czy alejka wydłuża nam obraz i odwrotnie. Najlepiej więc stosować wtedy zakręty.
Projekt ogrodu nie może też być zbyt przeładowany tego typu trasami. Dostosujmy też odpowiednio ich szerokość, która w przypadku alejek powinna być największa, a najmniejsza odnośnie ścieżek. Oczywiście materiał, z jakiego je zbudujemy, również ma niebagatelne znaczenie i powinien współgrać z resztą architektonicznych aranżacji (np. zastosujmy ten sam kamień i kolor, jak na elewacjach budynku i murze ogrodzeniowym posesji.
Jak zaprojektować ogród – rozmiar budowli ogrodowych też ma znaczenie.
Ostatnią zasadą związaną ze skalą i rzeźbieniem przestrzeni jest to, by zwyczajnie iść na całość! W obliczu decyzji o poszerzeniu lub zwężeniu ogrodowych schodów, instalacji dłuższej lub krótszej fontanny, wyższej lub niższej pergoli czy altany – odpowiedzią jest prawie zawsze ta pierwsza możliwość. Dlaczego? Ponieważ pamiętajmy, że w świeżo zakładanym ogrodzie wszystkie rośliny będą na początku niższe i mniejsze. Dopiero po jakimś czasie, a niekiedy nawet dopiero po kilku latach odpowiednio wyrosną.
Dobrane zbyt małe elementy wystroju ogrodów, jak schody, fontanny, pergole, altany, wiatraki czy inne gadżety, będą więc z czasem nikły w gąszczu zieleni i kwiatów. Jakieś 15-18 lat później każda sporych rozmiarów altana stanie się idealnie odpowiednia, a goła na początku pergola, zostanie mocno obrośnięta roślinnymi pnączami i niewidocznie wręcz zakotwiczona przez nie w ziemi. Odpowiednia wielkość budowli ogrodowych pozwala na przeplatanie się wiszących, otaczających je roślin i naturalne połączenie tych budowli z ogrodową przestrzenią, bez naruszania poczucia utraty właściwej harmonii pomiędzy nimi. Oto właściwa aranżacja ogrodu.
Jak zaprojektować ogród – roślinna aranżacja ogrodu.
Nieskończona różnorodność i zmienność natury jest najbardziej widoczna w przypadku roślin. Odnośnie nich jest tak prawdopodobnie bardziej, niż odnośnie jakiegokolwiek innego elementu ogrodu. Gdy mowa o projektowaniu ogrodu, każdy najpierw od razu myśli bowiem o roślinnych nasadzeniach. Tymczasem udane sadzenie jest dopiero końcowym ukoronowaniem tworzenia każdego ogrodu. W tym względzie warto przytoczyć trzy koronne zasady. Po pierwsze, należy sadzić najpierw rośliny duże, a potem średnie, na końcu małe.
Zacznijmy więc zawsze od drzew, a dopiero potem przejdźmy do krzewów. Na końcu rozplanujmy miejsce i rodzaje kwiatowych bylin, a na końcu posadźmy rośliny okrywowe i utwórzmy trawniki. Jest to ważne nie tylko w sposób kompozycyjny (najpierw widzenie większych form daje lepsze poczucie ogólnej struktury), ale również w sensie całkowicie praktycznym. Ustawienie dużego drzewa może bowiem wymagać maszyn, lub co najmniej wielu ogrodników do pomocy oraz dużej przestrzeni do manewrowania i stawiania podpór itp.
Trzeba tez kopać głęboki dół i gdzieś odsypać wybieraną z niego ziemię. Smutno byłoby więc uszkodzić i podeptać czy przysypać jakieś już wcześniej nowo zasadzone, mniejsze rośliny. Wydaje się to takie oczywiste, jednak dla wielu początkujących osób może to stanowić niemożliwy do uniknięcia błąd. Bądźmy więc silni i oprzyjmy, się pokusie sadzenia wszystkiego wielkością jak popadnie, bo akurat coś niskiego udało nam się kupić wcześniej. Wybrane już rosnące drzewa i krzewy warto z tego względu zostawić na miejscu i nie wycinać ich, by stanowiły zaczątek przyszłej aranżacji roślinnej.
