Czasem bywa, że kiedy sięgniesz, by obejrzeć swojego pierwszego dojrzałego pomidora, znajdziesz ciemny cały czubek. To właśnie omawiana tu choroba. Nie panikuj jednak i sprawdź, co należy zrobić! Co to jest sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora? Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora zwalczanie. Jaki oprysk na zgniliznę pomidora? Co na suchą zgniliznę wierzchołkową? Uprawiaj pomidory bez skazy, korzystając z dobrych wskazówek. Dzięki temu zapobiegniesz gniciu wierzchołków owoców!
Co to jest sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora?
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora jest popularnym zaburzeniem fizjologicznym. Borykają się z nią co roku liczni hodowcy pomidorów. Na szczęście nie jest to choroba zakaźna. Można by nawet powiedzieć, że wcale nie jest chorobą. Nie powodują jej bowiem żadne patogeny, grzyby i mikroorganizmy. Winne są za to niedobory i braki wapnia (Ca) i/lub wody (H2O) w podłożu.
Pomidory nie mogą więc pobierać ich w niezbędnej dla siebie ilości. Problemem bywa też zakłócenie drogi pobierania Ca i wody poprzez korzenie roślin. Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora jest więc typową chorobą fizjologiczną, wynikającą z niedoborów i nieprawidłowej metaboliki substancji odżywczych. Przeczytaj – sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora zwalczanie.
Jaki oprysk na zgniliznę pomidora? Co na suchą zgniliznę wierzchołkową? Nie dopuść do powstania tej choroby w swoim ogrodzie! Dobra znajomość problemu pomoże Ci skutecznie rozwiązać problem z pomidorami i innymi roślinami.
Czy sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora występuje też u innych roślin?
Omawiana choroba może występować nie tylko u pomidorów. Spotyka się ją bowiem także na owocach papryki, kabaczka, ogórka, bakłażana czy melona. Sucha zgnilizna wierzchołkowa atakuje wiele roślin z rodziny psiankowate (łac. Solanaceae). W żadnym z tych przypadków nie jest powodowana przez owady, grzyby, czy inne patogeny. Nie próbujmy więc stosować środka owadobójczego w ogrodzie. Bez względu na gatunek porażonej rośliny, choroba ta wynika z niedoborów Ca i wody w glebie oraz ich zaburzonego metabolizmu.
Kiedy sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora występuje najczęściej?
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora występuje najczęściej, gdy sezon wegetacyjny zaczyna się dość mokro. To wspomaga zgniliznę, szczególnie, gdy owoce zawiązują się. Przesiąknięta wodą, ciemna plama na końcu owocu pomidora jest klasycznym objawem zgnilizny. Porażone obszary powiększają się potem z czasem. Stają się też coraz bardziej ciemnobrązowe i czerniejące oraz skórzaste w swojej fakturze.
Potem mogą też zacząć gnić. Takie owoce z widocznymi oznakami zgnilizny wierzchołkowej należy zbierać i bezwzględnie wyrzucać. Nie nadają się już bowiem do niczego. Nie zarażą co prawda innych owoców, liści i pędów, bo to nie jest choroba zaraźliwa. Mogą jednak przyciągać choroby grzybowe, inicjujące postępujące ogólne gnicie.
Czy coś jeszcze może powodować suchą zgniliznę wierzchołkową pomidora?
Sucha zgnilizna wierzchołkowa jest powodowana jak już wspomniano niedoborem wapnia (Ca) i/lub wody. Gleba ogrodowa może nie zawierać niezbędnej ilości Ca i być za słabo podlewana. Pomidory są jednak roślinami wymagającymi dużych ilości wody. Natomiast wapń jest im bezwzględnie potrzebny do stymulacji formowania się oraz wzrostu i rozwoju owoców.
Częściej jednak sprawa wygląda tak, że gleba w ogrodzie zawiera nawet dużo Ca. Rośliny nie mogą go jednak pobrać i właściwie zmetabolizować. Wtedy nie wystarczy tylko samo nawożenie i nawodnienie podłoża. Istnieje kilka ważnych czynników, które mogą ograniczać zdolność pomidorów i innych roślin do wchłaniania wystarczającej ilości Ca.
Wpływają na to przede wszystkim uszkodzenia korzeni i zbyt zimna gleba. Ważne są również wahania wilgotności gleby (zbyt mokra lub zbyt sucha) oraz nadmiar azotu (N) w podłożu.
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora zwalczanie – co na suchą zgniliznę wierzchołkową?
Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidora powstaje z niewłaściwych warunków uprawy, a nie z patogenów. To choroba metaboliczna, a więc nie zaraźliwa. Ponieważ jednak pomidory na jednej plantacji mają te same lub podobne warunki, prawdopodobnie wszystkie zostaną nią dotknięte. Pomimo nieprzyjemnego wyglądu, zgnilizna wierzchołkowa pomidorów nie przenosi się jednak zaraźliwie z rośliny na roślinę.
Problem ten jest bowiem generalnie skutkiem złych praktyk ogrodniczych. A to można przecież naprawić, gdy zrozumiemy, co musimy uzupełnić. Aby więc zapobiegać lub nawet leczyć omawianą chorobę metaboliczną, należy:
unikanie zimna –
w zimnym klimacie lub w razie ostatnich większych chłodów wiosną pozwól glebie ogrzać się przed wysadzeniem pomidorów do gruntu. Zimno i wychłodzone zbytnio podłoże ograniczają bowiem pobieranie składników odżywczych przez rośliny;
utrzymanie odpowiedniej wilgoci w glebie –
prawdą jest, że zgnilizna wierzchołkowa jest często związana z wapniem glebowym (Ca). Czasami jednak problem polega na tym, że rośliny nie mają do niego dostępu, na przykład z powodu zbytniej suszy. Niewłaściwe praktyki podlewania zmniejszają bowiem zdolność pomidorów do prawidłowego wchłaniania tego pierwiastka. Dlatego konsekwentne, regularne i głębokie podlewanie pomaga w tym względzie.
Zarówno za dużo, jak i za mało wody może jednak hamować zdolność pomidorów do przetwarzania Ca. Wapń nie jest bowiem mobilnym składnikiem odżywczym. Przy braku wody będzie miał tendencję do pozostawania w korzeniach i nie będzie skutecznie transportowany do liści i owoców. Ponieważ Ca nie dociera wtedy do górnych części roślin, rozwija się zgnilizna końcówek owoców, co kończy się zepsutymi pomidorami.
Pomidory podlewamy nie tylko, gdy pogoda jest sucha. Trzeba to bowiem robić co najmniej raz lub dwa razy w tygodniu. Podlewamy je doglebowo bez zraszania liści. Zaleca się przy tym, żeby gleba byłą stale zwilżana na głębokość co najmniej 15-16 cm. Idealnie do tego celu nadają się np. węże zanurzeniowe z otworkami, czy profesjonalne systemy nawadniania kropelkowego.
Doskonale też jest ściółkować podłoże dookoła pomidorów. Obecnie w sklepach ogrodniczych można kupić specjalne ściółki pod pomidory. Pozwoli to zminimalizować parowanie i pomoże w utrzymaniu stałej wilgotności gleby na odpowiednim poziomie. Dodanie warstwy ściółki powinno być na grubość ok. 5-10 cm wokół podstaw roślin.
Doskonale pomoże ograniczać parowanie wilgoci z gleby i zapobiegnie jej szybkiemu wysychaniu. Aby jednak uniknąć oparzeń i gnicia tkanek, nigdy nie syp ściółki bezpośrednio na łodygi roślin. Zgnilizna wierzchołkowa pomidorów jest też bardziej prawdopodobna w przypadku pomidorów uprawianych w pojemnikach. Są bowiem bardziej podatne wtedy na wahania poziomu wilgoci;
nawożenie bogatą ilością wapnia (Ca) –
prawdopodobieństwo, że prawdziwy niedobór wapnia (Ca) wywoła zgniliznę owoców jest mniejsze, niż problemy z podlewaniem. Jednak gleba może też być uboga w Ca oraz wiele innych składników odżywczych. Dlatego ważne jest poznanie struktury gleby i jej poziomów składników odżywczych. Wtedy glebę można udoskonalić w razie potrzeby np. poprzez nawożenie.
Jaki oprysk na zgniliznę pomidora? Otóż w uprawach pomidorów zaleca się używać nawozy dolistne głównie na bazie Ca. Należy rozpylać je najlepiej bezpośrednio na rośliny, ale i stosować także doglebowo. Dobre jest również dodawanie do gleby pokruszonych skorupek jaj, tabletek zobojętniających kwas, lub nawozu organicznego bogatego w Ca.
Wapń (Ca) może pomóc przeciwdziałać suchej zgniliźnie wierzchołkowej i poprawi wzrost pomidorów. Szybki zestaw do domowego testu gleby lub profesjonalne badanie w laboratorium określi natomiast, czy Twoja gleba ma niedobór Ca;
pomijanie nawozów o wysokiej zawartości azotu (N) –
specjaliści informują, że w uprawach pomidorów należy używać nawozy o niskiej zawartości N. Nawozy powinny w to miejsce być za to bogate w wysokiej jakości związki fosforu (P). Dobry będzie więc na przykład nawóz organiczny dedykowany specjalnie dla warzyw, lub własnej roboty kompost;
zrobienie testu pH gleby –
trzeba starać się, aby pH gleby wynosiło ok. 6,5-7,0. Może to wpływać na intensywność wchłaniania składników odżywczych przez rośliny. Źle zbilansowana gleba może hamować ich naturalną zdolność do wchłaniania i przetwarzania wapnia (Ca) i innych minerałów. Badanie gleby wykaże, czy brakuje w niej Ca i jaki ma poziom pH;
ochrona korzeni roślin –
uszkodzone korzenie roślin nie mogą prawidłowo wchłaniać składników odżywczych (np. Ca). Mogą również przyczyniać się do gnicia owoców. Dlatego trzeba ostrożnie obchodzić się z korzeniami, unikając bliskiego kopania wokół roślin i agresywnego pielenia. Może to bowiem uszkodzić system korzeniowy. Gniciu korzeni może też sprzyjać podmokła gleba. Gnijące korzenie nie mogą z kolei wchłaniać z wody i minerałów z gleby;
wybór odpornych odmian –
niektóre odmiany pomidorów opracowano specjalnie pod kątem ich zdolności do radzenia sobie z niedoborami Ca i wody. Są więc naturalnie odporne na zgniliznę wierzchołkową, jak np. ‘Maluno’, ‘Mountain Delight’, ‘Mountain Spring’, ‘Mountain Fresh’. Odmiany bardziej podatne to np. ‘Big Beef’ i ‘Better Boy’. Większość odmian mięsistych pomidorów malinowych tez jest wrażliwa na suchą zgniliznę wierzchołkową pomidora. Wysoką na nią tolerancję wykazują jednak odmiany malinowe ‘Kawaguchi RZ F1’ oraz ‘Nakaumi RZ F1’.
