Wiosna w ogrodzie warzywnym to czas pracy i początku wegetacji roślin. Niezbędne jest wtedy nowe zagospodarowanie grządek, siew nasion roślin warzywnych i kwiatów. Jak jednak należycie i fachowo przygotować wiosenne prace w ogrodzie? Kiedy najlepiej siać nasiona kwiatów i warzyw? Konieczne przeczytaj, jak wygląda wiosna w ogrodzie warzywnym. Jeszcze dziś sprawdź, w jakich terminach wykonać siew nasion na grządkach i pierwsze wiosenne prace w ogrodzie!
Wiosna w ogrodzie warzywnym stanowi czas przygotowania ogrodu do nowego sezonu. Rozpoczynamy więc pierwsze prace porządkowe i pielęgnacyjne, siejemy i wysadzamy pierwsze warzywa. Wszystko zależy jednak od pogody i wilgotności gleby. Najlepszy czas jest wtedy, gdy ziemia przeschnie i nie lepi się już do narzędzi. Musimy najpierw przygotować podłoże i grządki. Jakie jeszcze wiosenne prace w ogrodzie trzeba wykonać i w jakim terminie?
Wiosna w ogrodzie warzywnym – przygotowanie podłoża
Jeśli pogoda się ustabilizuje i zacznie się wiosenne ciepło, pierwsze prace w ogrodzie warzywnym należy zacząć najwcześniej w marcu. W tym czasie przygotowujemy odpowiednie stanowisko i podłoże. Jako pierwsze można wtedy wysiać nasiona tych warzyw, które są wytrzymałe na niską temperaturę. Pamiętajmy, że wczesną wiosną pogoda bywa zmienna i z przymrozkami. Gdy już ustalimy, gdzie, jakie warzywa mają rosnąć, wtedy można przygotować glebę. Najlepszym sposobem na jej użyźnienie pod uprawę warzyw, jest wykorzystanie dobrze rozłożonego kompostu lub obornika. Podajemy go w ilości ok. 6-8 kg/m2. To sposób najzdrowszy, bo całkowicie ekologiczny.
W innym wypadku należy zastosować nawozy chemiczne ze sklepu ogrodniczego – np. nawozy uniwersalne o zbilansowanym składzie makro- i mikroelementów jak popularny nawóz Azofoska lub inne nawozy dedykowane konkretnym grupom warzyw. Przed zimą gleba w ogrodzie warzywnym powinna zostać przekopana i pozostawiona w tzw. ostrej skibie. Wiosną należy ją najpierw dobrze wzruszyć, podać nawóz i dokładnie zagrabić, wyrównując powierzchnię.
Zanim jednak przystąpimy do nawożenia i uzupełniania brakujących składników pokarmowych, najpierw zaleca się zrobić właściwą analizę gleby, aby określić jej pH i zakres minerałów. Jeśli jednak brak nam takiej możliwości, trzeba stosować ogólne wymagania dla poszczególnych gat. warzyw. Z grubsza chodzi o to, by gleby były żyzne i próchniczne z przepuszczalną warstwą orną. Warzywa mające płytki system korzeniowym (np. sałaty ogórki i cebule) mają większe wymagania glebowe niż pozostałe warzywa.
Wiosna w ogrodzie warzywnym – przygotowanie grządek
Wiosenne prace w ogrodzie wymagają teraz, by wyznaczyć grządki pod zaplanowane warzywa. Robimy, to wedle wcześniej wyznaczonego planu pamiętając, by nie umieścić obok siebie nietolerujących się roślin. Przykładowo marchew nie cierpi kopru, pomidorów i roślin kapustnych, a ziemniaki nie lubią się z ogórkami. Wyznaczane grządki powinny mieć najlepiej około 1,2 m szerokości. Umożliwi to bezproblemowe przechodzenie i robienie zabiegów pielęgnacyjnych. Do każdej grządki musi być łatwy dostęp przynajmniej z dwu naprzeciwległych stron. Ścieżki między grządkami należy wyznaczyć na około 30 cm szerokości i lekko je udeptać. Długość poszczególnych grządek jest natomiast uzależniona od wielkości całego warzywnika oraz od gatunku warzyw, jakie chcemy na nich posiać lub posadzić.
Wiosna w ogrodzie warzywnym – zdjęcie zimowych osłon ochronnych bylin
Wiosenne prace w ogrodzie mogą też wymagać ewentualnego zdjęcia osłon, jeśli takowe jesienią zakładaliśmy dla ochrony na byliny. Robimy to jednak dopiero wtedy, gdy roślinom nie mogą już zagrozić ostatnie zimowe mrozy. Najlepiej wykonać to w pochmurny dzień. Słońce nie przypali wtedy delikatnych jeszcze, świeżo wyrastających pod okryciem pierwszych liści. Dotyczy to np. czosnku, cebul trzymanych na szczypior, czy różnych wieloletnich ziół. Jako ściółkę można podać na koniec torf i korę, które dobrze rozgarniamy grabiami. Jeśli na zimę okrywaliśmy je dla ochrony też liśćmi, słomą czy gałęziami drzew iglastych, należy to zebrać, przenieść i wyrzucić na kompost.
Wiosna w ogrodzie warzywnym – siew nasion na grządkach
Wiosenne prace w ogrodzie warzywnym w tym momencie mogą już objąć siew nasion. Ziemia powinna być już dostatecznie nagrzana wiosennym słońcem, by nasiona nie zbutwiały w niej. Można to zrobić najwcześniej pod koniec marca lub na początku kwietnia. Grządki wyznaczymy za pomocą sznurka przywiązanego do dwóch kołków, które wbijamy na obu końcach grządki i wyznaczamy rowek wzdłuż tej linii, w który następnie wysiejemy nasiona. Gatunek warzyw decyduje o tym, na jaką głębokość ma być siew nasion.
Gdy już je posiejemy, należy cały rowek przysypać lekko ziemią i delikatnie ugnieść. Zaleca się rozpocząć wysiew od nasion tych roślin, które są w stanie wykiełkować w niskich temperaturach i nie zaszkodzą im ewentualne chłody po wzejściu. Wśród takich warzyw można wymienić: rzodkiewkę, cebule, sałaty, marchew, pietruszkę, groch, bób, koper, czy szpinak. Nasiona tych warzyw są wytrzymałe na niskie temperatury i wystarczy im do kiełkowania już zaledwie 2-6⁰C. Trzeba wiedzieć, że taki wczesny termin siewu jest również bardzo ważny dla tzw. roślin dnia długiego, jak np. sałaty, rzodkiewki, szpinak).
Warzywa z tej grupy roślin wysiane zbyt późno będą bowiem niepotrzebnie wybijać w pędy kwiatowe, zamiast rozwijać pożądaną spożywczą część użytkową. W drugiej połowie marca można też zacząć wysadzać warzywa cebulowe, takie jak np.: cebula dymka, szalotka i czosnek. Z końcem marca wysadzamy rozsadę młodziutkiej sałaty i kapustnych (kapusty, kalafiory, brokuły, kalarepy). Nieco później, czyli w połowie kwietnia pożądany jest siew nasion takich roślin, jak kalarepy, buraki ćwikłowe, słoneczniki, można też jeszcze posiać sałaty, koper, czy dodatkową cebulę dymkę. W tym czasie zaleca się również wysadzić zahartowane rozsady wczesnych odmian kapusty, kalafiorów, kalarepy, brokułów, porów, czy selerów. Z kolei w pierwszej i w drugiej połowie maja (po 15-stym maja) wysiewa się m.in.: groch, fasole, czy łubiny, a pod koniec maja na rozsadnik można posiać pozostałe byliny spożywcze i rośliny dwuletnie (m.in. ogórki, pomidory).
Wiosna w ogrodzie warzywnym – przygotowanie rozsady
Warzywa na rozsady należy wysiewać w odpowiednich porach. Przykładowo można to zrobić najwcześniej w końcu marca i na początku kwietnia, wysiewając je do doniczek, skrzynek lub paletek z substratem torfowym. Można też posiać je w kwietniu, ale wtedy już w ogrodzie na rozsadniku, czyli na rabacie z żyzną ziemią, najlepiej przykrytej inspektami ze szkłem. Co prawda warzywa z rozsady rabatowo-inspektowej zakwitną i zaowocują plonem nieco później, ale będą lepiej zahartowane i mogą dać w rezultacie i tak nawet większy plon.
Około 7 dni przed wysadzeniem do ogrodu już pod gołe niebo, należy gotową rozsadę zahartować. Robimy to, wystawiając sadzonki na kilka godzin dziennie na dwór lub otwierając okna inspektowego rozsadnika na ten sam czas. Najlepiej wystawiać je w ten sposób na świeże powietrze w czasie największego słońca w ciągu dnia (około godzin od 11 do 14stej po południu). Nasze rośliny w łagodny sposób, powoli przyzwyczają się dzięki temu do ekstremalnych warunków panujących na zewnątrz.
Wiosna w ogrodzie warzywnym – wiosenna uprawa warzyw pod osłonami
Wiosenne prace w ogrodzie dotyczą również wspomnianych rozsad warzywnych. Rozpoczynamy to robić w marcu, przygotowując w tym czasie rozsady delikatniejszych warzyw, a także tych z racji klimatu przeznaczonych do upraw pod osłonami (np. pomidory). Najpierw przygotowujemy wspomniane pojemniki z odpowiednio żyzną ziemią i wysiewamy w nie nasiona takich warzyw jak: wspomniane pomidory, ogórki, papryka, wczesna kapusta, kalafiory i brokuły, pory i selery. Potem gotową rozsadę warzyw ciepłolubnych pikujemy w szklarniach (najlepiej ogrzewanych) lub ciepłych tunelach foliowych, na przygotowane wcześniej podłoże użyźnione i podgrzewane obornikiem (m.in. ogórki, pomidory, papryki).
Z kolei w marcu lub na początku kwietnia można zrobić siew nasion w nieogrzewanych, niskich tunelach lub inspektach. W ten sposób sprawdzi się przyspieszona uprawa np. rzodkiewek i sałat, kopru, cebuli dymki oraz zahartowanej rozsady wczesnej kapusty i kalafiorów, kalarep, czy selerów. Zastosowanie osłon i uprawa w szklarniach są korzystne również z tego względu, że zabezpieczają rośliny warzywne nie tylko przed chłodami, ale również przed pojawieniem się na plantacjach różnych szkodników, jak np.: śmietki, połyśnica marchwianka, chowacze, pchełki czy uciążliwe mszyce.
Wiosna w ogrodzie warzywnym – rozmnażanie bylin
Od końca marca do połowy maja, a nawet jeszcze w kwietniu, można rozmnażać rośliny wieloletnie przez podział np.: chrzan oraz zioła przyprawowe (przykładowo: tymianek, macierzankę, nawłoć, czy magę, czyli lubczyk ogrodowy). Kępy takich roślin najpierw trzeba wykopać, a następnie pociąć je łopatą lub jeśli się da, rozdzielić je rękami na mniejsze części i porozsadzać w nowe miejsca. Po posadzeniu obficie podlewamy je wodą. Jeśli są to rośliny bardziej wrażliwe, wtedy takie sadzonki lepiej ukorzeniać w doniczkach stawianych w cieplejszym miejscu i dopiero gdy już się ukorzenią, co zwykle nie trwa zbyt długo, przesadzamy je już we właściwe ich miejsca do warzywnego ogrodu.