Pole uprawia się nie tylko wiosną i latem, ale również jesienią po zbiorach. Wtedy właśnie czeka nas między innymi orka pożniwna, siew ozimin, czy zabiegi ochrony roślin. Jesienią warto też przejrzeć sprzęt i maszyny polowe oraz zebrać wyorane kamienie z pola. A jak dokładnie mają przebiegać nasze jesienne roboty polowe? Co należy wykonać najpierw, a z czym można nieco poczekać? Zamierzasz uprawiać pole, więc konieczne przeczytaj, jak powinny wyglądać jesienne prace w polu. Jeszcze dziś sprawdź, w jakim momencie dokładnie należy je wykonywać!
Jesienne prace w polu są nieodzowne i obejmują kilka podstawowych czynności
Przede wszystkim jesień to czas intensywnych prac polowych związanych między innymi z siewem i ochroną ozimin. Optymalny czas okres wysiewu ozimin zależy jesienią od pogody. Gdy już to jednak wykonamy, to czeka nas wtedy jeszcze ochrona świeżych plantacji przez chwastami i szkodnikami oraz ostatnie prace przygotowawcze. Muszą być wykonane jeszcze przed nastaniem zimy. Jak dokładnie przygotować pole do zimy i jak powinny wyglądać jesienne prace w polu. Jeszcze dziś sprawdź, w jakim momencie dokładnie należy je wykonywać! Oto najlepsze jesienne wskazówki dotyczące prac w polu i ogrodzie w tym czasie.
Jesienne prace w polu – wrzesień
Wrzesień to miesiąc zakończenia ostatnich żniw i zbiorów na polach, sadach i ogrodach. Rolnicy kończą wtedy na polach żniwa, rozpoczynają przygotowywanie pól pod kolejne uprawy i zaczynają na nich siać oziminy. Ogrodnicy i sadownicy zbierają z kolei plony warzyw, ziół i owoców, a następnie porządkują ogrody i sady oraz przygotowują je do nadchodzącej powoli zimy. Każdy rolnik ma wtedy już coraz mniej pracy, co nie oznacza jednak, że rolnicy ogólnie zapadają wtedy w swoisty sen zimowy. Zimą nadal trzeba przecież oporządzać i karmić zwierzęta hodowlane. To również okres, gdy każdy rolnik musi dokonać przeglądu, zakonserwować i ponaprawiać swoje maszyny i inny sprzęt mechaniczny, uszkodzone w czasie prac rolniczych wykonywanych w zakończonym właśnie sezonie wegetacyjnym.
Wrzesień to czas zbiorów późniejszych odmian ziemniaków i innych roślin okopowych. Na przełomie września i października zbiera się kukurydzę na ziarno. Jesienne prace w polu we wrześniu obejmują też orkę i przygotowanie gleby (w tym nawożenie) pod zasiew pierwszych roślin ozimych. W tym czasie niezbędne w pracach polowych są takie maszyny rolnicze jak kopaczki i kombajny, pługi, brony i całe zestawy siewno-uprawowe. Wrzesień to również pora wstępnego przygotowania dopiero co opróżnionych pól pod zasiewy jesienne i późniejsze wiosenne. Przygotowanie pól obejmuje w tym czasie orkę, kultywatorowanie i bronowanie. Cały czas warto też zbierać kamienie z pól, bo poprawia to wiosenny wzrost roślin i znacząco ogranicza awaryjność maszyn rolniczych.
Jesienne prace w polu – październik.
W październiku praktycznie kończy się wysiew zbóż ozimych. Jeśli termin ten ulegnie opóźnieniu, siew należy zwiększyć, dodając 10 do 15% ziarna. Jednym z pierwszych i najważniejszych zabiegów agrotechnicznych wykonywanych jesienią po siewach ozimin, jest też ich odchwaszczanie. Kiełkujące oziminy nie potrafią dobrze radzić sobie ze znacznie szybciej rosnącymi konkurencyjnymi chwastami. Ich jesienne zwalczanie jest więc nieodzowne. W przeciwnym wypadku niezwalczone jesienią chwasty wejdą w przerwę wegetacyjną lepiej odżywione i silniej ukorzenione niż zboża. Zimą są odporne na wymarzanie i szybciej wznowią wiosenną wegetację, stając się coraz trudniejsze do zwalczania. Gdy zboża wejdą jesienią w fazę 3-4 listki, można zacząć zwalczać miotłę zbożową oraz szeroki zakres chwastów dwuliściennych (m.in. mak i fiołek polny, niezapominajka polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, przytulia czepna, czy samosiewy rzepaku). Już od wczesnej jesieni następuje ponadto duża inwazja mszyc, z których najpopularniejszą jest mszyca czeremchowo-zbożowa (łac. Rhopalosiphum padi).
Konieczne jest, więc także ich zwalczanie. W tym czasie zbiera się też kukurydzę na kiszonkę, kopcuje ziemniaki i zbiera się buraki (w ich wypadku, na dokładny termin zbioru wpływa też data zakontraktowania uzgodniona z cukrownią). W październiku wykonuje się również ostanie orki zimowe i jesienne środkami mineralnymi. Pozyskiwane w tym czasie nasiona z uprawianych roślin strączkowych, przeznacza się do sprzedaży lub żywienia zwierząt gospodarskich. Październik to także miesiąc intensywnych prac w sadach i ogrodach, gdzie zbiera się ostatnie plony i zabezpiecza wszystko przed nadciągającą zimą. W drugiej połowie października sadzi się ponadto róże oraz nowe drzewa i krzewy owocowe, używając sadzonek z tzw. gołym korzeniem. Do połowy października można też ewentualnie przesadzać posiadane rośliny iglaste. Cięcie drzew i krzewów lepiej robić wczesną wiosną, bo jesienne cięcia mogą obniżać ich mrozoodporność. W październiku ostatni raz przycina się żywopłoty. Podłoże po zebranych uprawach przekopuje się, zasilając się obornikiem lub kompostem.
Jesienne prace w polu – listopad.
Listopad oznacza końcówkę prac rolnych. Roboty polowe jesienią w listopadzie koncentrują się już, bowiem głównie na poprawianiu struktury gleby i przygotowywaniu jej do nowego sezonu wegetacyjnego po zimie (m.in. orka i bronowanie, czy też mulczowanie, czyli rozdrabnianie resztek pożniwnych). Kończy się też zbiór kukurydzy, ostatnich roślin okopowych i warzyw gruntowych, a także uprawki przedsiewne, siew ozimin i ich nawożenie. Czy to już koniec prac, jakie należy wykonać w polu jesienią?
Trzeba jeszcze przeorać zaaplikowane nawozy naturalne, jeśli je zastosowano (postać płynną lub stałą, jak obornik, gnojówkę czy gnojowicę podaje się na pola w razie potrzeby od 1 marca do 30 listopada). Jeśli pogoda będzie sprzyjała, w listopadzie możliwy jest też herbicydowy zabieg ochrony ozimin przed miotłą zbożową i innymi chwastami. Skuteczna, końcoworoczna ochrona ozimin przyspieszy ich wiosenną wegetację i dobrze je rozkrzewi, a przez to również zwiększy ilość i jakość pozyskiwanych z nich przyszłych plonów.
Zabiegi herbicydowe należy wykonywać, gdy średnia dobowa temperatura powietrza wyniesie ok. 5-10⁰C. Zabiegi wykonywane w nieodpowiednich warunkach pogodowych, zwykle mają obniżoną skuteczność. Siew bezorkowy ozimin zwykle zwiększa potencjalne zachwaszczenie, które trzeba zniszczyć herbicydami jeszcze przed zimą. Przy wysiewie ozimin, bardzo ważne jest też przestrzeganie prawidłowo robionego płodozmianu. Rzutuje to na ilość i jakość późniejszego plonu. Pamiętajmy ponadto, że w listopadzie czasu na jesienne prace w polu jest już coraz mniej, ponieważ zaczynają się wtedy pojawiać pierwsze znaczne spadki temperatury i przymrozki.
Jesienne prace w polu – terminy siewu zbóż ozimych.
We wrześniu wysiewane są pierwsze zboża ozime, przy czym w miesiącu tym na samym początku sieje się najpierw jęczmień. W zachodnich rejonach Polski optymalny termin jego siewu wypada wcześnie, bo już między 10-20 września. W południowo-wschodniej części kraju, z powodu oddziaływania nieco cieplejszego klimatu kontynentalnego, ta ostateczna granica wysiewu jęczmienia jest przesunięta o 5 dni później. Z kolei termin siewu jęczmienia hybrydowego niemal wszędzie w Polsce przypada między 16-25 września.
Po jęczmieniu druga w kolejności siewu jest pszenica ozima. W Polsce północno-wschodniej, za najlepszy termin dla niej uważa się czasokres pomiędzy 15 i 25 września. Termin ten jest klimatycznie przesunięty o 5 dni w Polsce centralnej i południowo-wschodniej. Natomiast najpóźniej pszenicę ozimą wysiewa się u nas w rejonie północno-zachodnim, bo od 20 września, do aż 5 października. Po pszenicy ozimej sieje się pszenżyto – na większości obszarów jeszcze między drugą i trzecią dekadą września. Na zachodzie Polski termin ten często z powodu pogody ulega jednak przesunięciu niekiedy nawet dopiero na pierwszą dekadę października.
Pszenżyto na południowo-zachodnim obszarze Polski sieje się we wspomnianej drugiej i trzeciej dekadzie września, jednak na terenach przedgórskich, czasokres ten jest pogodowa przyśpieszony zwykle, o co najmniej kilka dni. Z kolei żyto jest, u nas wysiewane w terminie poczynając od drugiej połowy września. Na zachodzie Polski, termin ten z wiadomych względów często przesuwa się jednak dopiero na pierwszą dekadę października. Jeśli do zimy będą panowały stosunkowo wysokie, dodatnie jeszcze temperatury, niewątpliwie korzystnie wpłynie to na cały rozwój i późniejsze plonowanie ozimin. Na przełomie października i listopada rolnicy powinni wykonać wszystkie niezbędne prace, mające na celu odpowiednie zmagazynowanie i ewentualne przetworzenie zbiorów (np. kiszonki). Do tego dochodzi zadbanie w tym czasie o maszyny i sprzęt rolniczy oraz zabezpieczenie ozimin przed przymrozkami i późniejszymi zimowymi mrozami.